Başıboş sokak köpekleri meselesi, çoğu zaman duygusallıkla ele alınan ama gerçeklerin sert olduğu bir sorundur. Milyonlarca başıboş köpek, halk sağlığı, güvenlik ve ekonomi açısından büyük bir yük oluşturuyor. Ama ortada kimsenin cesaret edemediği bir soru var: Bu sorun nasıl çözülecek?
1. Rakamlarla Sokak Köpekleri Sorunu
- Türkiye genelinde tahmini olarak 5 milyona yakın başıboş sokak köpeği bulunuyor.
- Bir dişi köpek yılda iki kez doğum yapabilir ve her batında 6-8 yavru doğurabilir. Bu da kontrol edilmezse popülasyonun her yıl katlanarak artması anlamına gelir.
- Günlük ortalama 1200 kişi sokak köpekleri tarafından ısırılıyor; yıllık toplamda bu rakam 438 bin vakaya ulaşıyor.
- 2023 yılında kuduz riskli temas sayısı 438 bin, kuduz nedeniyle ölümler ise en az 10 olarak kayıtlara geçti.
- 2022-2023 arasında 107 kişi köpek saldırısı nedeniyle hayatını kaybetti; bunların 50'si çocuktu.
2. Barınak ve Kısırlaştırma Maliyetleri
- Türkiye genelinde 91.955 kapasiteli sadece 254 hayvan bakımevi bulunuyor. 5 milyona yakın köpeği barındıracak alan yok!
- 4 milyon köpek için barınak yapmanın maliyeti 13,3 milyar TL olarak hesaplanıyor. 5 milyon köpek için bu rakam 16 milyar TL'yi aşar.
- Bir köpeğin aylık bakım, yeme-içme, veteriner masrafı en az 3000 TL. 5 milyon köpek için bu, aylık 15 milyar TL'yi buluyor.
- Kısırlaştırma maliyetleri dişi köpeklerde 1000-1500 TL, erkeklerde 600-1000 TL arasında değişiyor. 5 milyon köpeği kısırlaştırmanın toplam maliyeti yaklaşık 6 milyar TL.
- Mevcut kapasite ve veteriner sayısıyla, 5 milyon köpeğin tamamını kısırlaştırmak ve toplamak en az 10-15 yıl sürecektir. Bu kadar uzun bir sürede köpek popülasyonu tekrar artacağından, mevcut yöntemlerle sorunun çözülmesi imkansızdır.
3. Mama Lobisi ve Hayvansever Maskesi
- Sokak köpekleri popülasyonu büyüdükçe mama sektörü büyüyor. Mama satan şirketler ve onlara destek veren sözde hayvanseverler, başıboş köpeklerin sayısı arttıkça kazanmaya devam ediyor.
- İnsan hayatını önemsizleştirerek "çocukların ölmesi doğanın dengesi" gibi ahlak dışı söylemler yayanlar var.
- Şöyle düşünelim: Sokaklarda köpek yerine 5 milyon tilki, şahin veya kurt olsa aynı tepki verilir miydi? Hayvan sevgisi bahanesiyle çözüm engelleniyor.
4. Çözüm: Yerinde ve Sistemli Kontrol
- Avrupa'da sokak hayvanı diye bir kavram yok. 1980'lerden itibaren yerinde itlaf, kontrollü barınma ve sert yasalarla sorunu çözdüler.
- Gelişmiş ülkelerde barınakta 30 gün içinde sahiplenilmeyen köpekler uyutuluyor. Türkiye'de ise ölene kadar barınakta tutulmaları isteniyor. Bu hem masraflı hem de acı verici.
- Kırsal açık barınaklar kurulmalı, halk sağlığını tehdit eden, kuduz riski taşıyan, tehlikeli köpekler yerinde imha edilmeli.
- Etkili bir toplama ve kısırlaştırma programı yürütülerek sokak köpekleri sorunu kademeli olarak azaltılmalı.
- Hayvan sahiplenme yasal olarak sıkı denetlenmeli, terk edenlere ağır cezalar getirilmelidir.
Son Söz
Sorunu romantikleştirmenin kimseye faydası yok. Sokaklarda başıboş dolaşan 5 milyon köpek, her gün 1200 insanın ısırılması, kuduzdan ölen çocuklar gerçeklerdir.
Halk sağlığını ve güvenliğini korumak için bilimsel ve kararlı adımlar atılmalıdır. Aksi halde, bu sorun büyümeye devam edecek ve daha fazla insan zarar görecektir.
