Olmaz demeyin, güneşli havada da şimşek çakabilir.
Sayın bakan elbette para politikası konusunda uzman olduğunu söyleyebilir ve bunu anlarız.
Ancak kendi alanı dışındaki hususlarda elbette kendi danışmanlarından uzmanlarından ve denetim biriminden görüşler alarak açıklamada bulunur.
Bakanlığın yaklaşık 7500 müfettiş unvanlı denetim elemanı var ve bunların bir kısmı da bakanlıkta idareci ve vergi politikaları konusunda tespit edici ve karar verici olarak görev alır.
25 yıl aynı mekanizma içinde denetim elemanı olarak görev yapmış birisi olarak elbette sayın bakanın vergi ile ilgili açıklamalarını ben de ilgiyle izliyorum ve yanlış bulduğum bir konu olduğunda görüşümü münasip bir lisanla anlatmaya ve yazmaya çalışıyorum.
Sayın bakan ne dedi?
Kayıt dışı işlem yapan bazı sektörleri sayarken fırın işletmelerinin ilk sırada yer aldığını söyledi.
Hemen söylemeliyim ki bu çok su götürür.
Üstelik fırıncılıksektörü tüm sektörlerin içinde en masum olan bir sektör.
Bana, gerekçe nedir diyorsunuzdur.
Ülkemizde serbest piyasa ekonomisinin geçerli olduğunu, elektrik, doğalgaz vs. gibi temel / tekel ürünlerine bile karışılamadığını birçok bakan açıkça söylüyorlar.
Söyledikleri de zaten uygulanıyor.
Peki ekmek fiyatlarında fiyat nasıl belirleniyor?
Ekmek ve simit fiyatı ilgili belediye, Ticaret İl Müdürlüğü, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, ticaret ve sanayi odası veya ticaret odası ile ilgili odanın temsilcilerinden oluşan komisyon tarafından değerlendirilerek ve Ticaret Bakanlığının olumlu görüşünün alınmasından sonra Birlik tarafından onaylanarak belirleniyor.
Yani;
Ekmek ve simit fiyatları, gramajları dahi,anılan komisyon tarafından / devlet tarafından belirleniyor ve esnaf bu fiyatla satıyor.
Fırın işletmesi kendisi fiyat belirleyemiyor. Bu şekliyle fırın işletmeleri serbest ekonomide, müdahaleci sistem içinde kalan bir sektör olarak ortaya çıkıyor.
Enflasyon ortamının bu kadar yüksek olduğu, hem de yıllarca sürdüğü ülkemizde, fırın işletmecilerinin, bir kısım hasılatları kayıt dışı kalsa dahi, kayıt dışı listesinde son sıralarda yer alması gerekirken ilk sıralarda sayılması, çok yanlış oldu.
Ekmek, bir ülke için stratejik bir sektör ve satış fiyatı devlet tarafından belirlendiğinden bu işi yapanların öyle çok bir kârları da yoktur.
Bunun içindir ki fırın işletmecileri ekmek pişirme dışında kahvaltı, tatlı, pastave benzeri ilave işlere de yönelmek zorunda kalmaktadırlar.
Çünkü, satış fiyatları devlet tarafından belirlenen bu sektörde.
Girişlerinin tamamının fiyatı serbest piyasa şartlarında oluştuğundan, kira enerji ve işçilik giderleri ile baş etmeleri dahi mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan;
Bu sektör açıklananın aksine en fazla vergi ödeyen bir sektördür.
Olurmu öyle şey demeyin hemen.
İzah edeyim.
Ekmek satışlarında KDV oranı % 1 biliyorsunuz.
Peki bunların girişlerinde KDV oranı kaç?
Büyük çoğunluğunun oranı %20
% 1 oranını mahsup ettiğinizde devletten alacakları çok büyük miktarlarda K.D.V ortaya çıkıyor.
Efendim, iade alsınlar diyeceksiniz.
Ama bu sektör mükelleflerinin yaklaşık % 90’ı iade talep etmiyor.
Siz de olsanız etmezsiniz.
Çünkü.
Uygulanan vergi sistemi tamamen çökmüş sahte fatura mezarlığı haline gelmiş durumda ve yüzde yüz doğru çalışan bir mükellefin hesaplarını dahi inceleseniz mutlaka mükellefin bilgisi dışında, aldığı mal için sahte fatura olarak değerlendirilebilecek birçok alış belgesi ile karşılaşılıyor.
Denetim mekanizmalarının sahte fatura inceleme yöntemleri, sonucu itibarıylatoptancı yöntem içerdiğinden, düzenlenen vergi tekniği raporları dolayısıyla, haklarında inceleme yapılacak dürüst mükellefleri dahi çok zor durumlarda bırakabilmektedir.
Artı, yargı merciine güvensizliğin had safhada olması da mükellefler için diğer bir risk olarak ortaya çıkıyor.
Onun için;
Fırıncı mükellefler ne olur ne olmaz düşüncesiyle iade hakkını da kullanmamakta, devir KDV olarak göstermektedir.
Böyle olunca, iade alınması gereken vergiler geri alınmıyor, kendi ceplerinden vergi yatırmak suretiyle beyan edecekleri miktardan dahafazla vergi ödemiş oluyorlar.
Bakanlığın faaliyet raporlarına bakıldığında da ekmek satışlarında kayıt dışının birinci sırada olduğuna ilişkin veri de yok iken;
Bu açıklama fırıncılar için doğru olmamıştır. Düzeltme gerektiriyor.
Sanırım bakanı bilgilendirenler, doğru değerlendirme yapmamışlardır.