Bilgi sistemleri yoluyla, toplum hayatına dolaylı ya da direkt olarak dâhil olan dijital sanat ürünleri, sanatçılar tarafından; kopyalama, benzetim, yapay yaşam formları, veri tabanları, dijital görüntüler, aktivizm gibi kavramlardan faydalanarak en etkili şekilde anlamlandırılmaya çalışılır.
Bu kültürde ürünlerin veri formuna, yani depolama alanlarına “1” ve “0”dan oluşan bir duran dosya olarak kaydedildiği bilinir. Üretilen bu sanat eserlerinin somut bir forma dönüşüp dönüşmemesi de genellikle sanatçıya bağlıdır. Yazılım dünyasındaki gelişmeler dijital sanat formlarının da genişlemesine olanak tanımaktadır. Bu alternatif üretim alanları ile birlikte, yeni farklı görmek biçimleri ve yaratı alanları “imge üretimi” konusunda bizlere geniş bir yelpazede ürünler sunmaktadır.
Yazılım dünyasında gelişmiş ülke sıralaması yapmak gerekirse, ABD, Almanya, İngiltere, Hindistan, İsrail, İrlanda, İsveç gibi bir sonuç ortaya çıkıyor. Türkiye’nin henüz bu ülkelerle yarışabilecek kapasitesi yok maalesef, ama yükselen ve hızlı gelişen ülke kategorisinde ciddi bir konuma sahip olduğunu söyleyebiliriz.
Uzun yıllardır dünyada popülerliğini arttıran dijital sanat akımlarında, ülkemizde ciddi işler yapan sanatçılar da elbette mevcuttur. Türkiye’deki dijital sanat çalışmalarına genel olarak değineceğimiz bu yazıda, ilk önce Özcan Onur’dan bahsetmek istiyorum.
Özcan Onur’un ülkemizdeki sanat çevresini “dijital sanat” ile tanıştıran ilk kişi olduğunun altını çizmek gerekir. 1960’lı yıllardan sonra Güzel Sanatlar Akademisinden mezun olarak, Paris’te PC programları geliştiren bir ekibe dâhil olmuş ve 1986 yılında “Elektropentür” isimli bir dijital sanat sergisi açmıştır.
Bir başka sanatçı Hamdi Telli ise, 1984 yıllarında bilgisayar grafiklerinden fotografik görüntüler oluşturarak bu akıma destek sağlamış isimlerdendir. Aynı zamanda 1989-1990´da Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde, Türkiye´de ilk "Bilgisayar Grafiği" dersini veren isimdir.
Hamdi Telli
Fakat Türkiye´de bu konuda atışmış en ciddi adımın 2002 yılında bağımsız olarak kurulan NOMAD oluşumu olduğunu belirtmek gerekli. 2006 yılından sonra yoluna dernek olarak devam eden NOMAD, Türkiye´de disiplinlerarası dijital sanat kalıpları üretmeyi hedeflemiş ve ciddi başarılara kapı aralamıştır. Altyapısında mühendis, tasarımcı, teorisyen, mimar, küratör ve yazar gibi meslek gruplarından kişileri barındıran NOMAD´ın kurucuları Başak Şenova, Erhan Muratoğlu ve Emre Erkal´dır.
NOMAD Projeleri
NOMAD Projeleri
NOMAD Projeleri
NOMAD Projeleri
Burak Arıkan ile devam etmek istiyorum. Arıkan eğitmen, sanatçı ve araştırmacı kişiliği ile ülkemizde önce çıkan isimlerden. Özellikle “görsel ağ” projeleri ile bilinen ve projeleri ile büyük etkiler yaratan isimlerden. “Mülksüzleştirme Ağları” isimli projenin de yaratıcılarından olan sanatçı, dijital sanatın bu ülkemizdeki en önemli temsilcilerindendir.
Burak Arıkan
Burak Arıkan
Murat Germen ve Ali Alışır ise, dijital fotoğrafçılığın genetiğini değiştirip, dijital sanat ürünü olarak yeniden yorumlayan iki önemli isim. Özellikle sosyal yaralara parmak basan işleri ile hem öğrencilerinin hem de yarattıkları ekolu takip eden kitlenin saygı duyduğu kişiler. Dünya çapında yankı bulan işleri ile ülkemizi en iyi şekilde temsil etmeye devam etmektedirler.
Murat Germen
Murat Germen
Ali Alışır
Ali Alışır
***
İsmini bu yazıda kaleme almadığım çok sayıda sanatçı, dijital ortamda üretimlerine devam etmektedir. Teknoloji ve sanatı bir araya getiren bu akım, ülkemizde küçümsenmeyecek oranda hızlı yükselişini sürdürmeye devam etmektedir.
