İnsanların hemen tamamı ömrü boyunca bir defa da olsa İYE geçirir. İdrar yaparken yanma, sık idrar gitme, idrar renginin bulanık olması, kasıklarda ve böğürde ağrı, kanlı idrar, hatta pıhtılı kanlı işeme gibi belirtilerden birisi dahi varsa İYE varlığı araştırılmalıdır. Erkeklerin anatomik yapısından dolayı İYE geçirme riski düşüktür. Bayanlarda ise vagina ve üretra denilen idrar çıkış yeri yan yanadır ve vagina anüse yakındır. Bu üç yakınlık riski arttırır, mikroplar ilişki ile idrar çıkış noktasına kolayca erişir. Bu yüzden cinsel aktif dönemlerde kadınların yılda üç kez İYE olması normaldir. İlişki sonrası bol su içip hemen idrara gidilirse mikroplar çabuk atılır. Vaginal akıntı varsa bu tedavi edilmeden ilişkiye girilirse İYE mutlaka oluşur.Üretra idrarın dışarı aktığı son kanaldır ve mesanedeki idrarı dışarı atar. En basit ve en sık İYE olan üretra iltibına üretrit deriz. Genelde ğretritte en sık şikayet idrar yaparken yanmadır. Tedavide 3 günlük ağızdan antiyotik yeterlidir. 3 günde düzelme yoksa kültür alıp mikrobu tanımlamak gerekir. Mesane iltihabı (sistit) ise daha fazla şikayetle gelir, idrarda yanma, sık gitme, kasık ağrısı, kanlı veya pıhtılı idrar daha çok sistitte görülür. Sistit ve üretritin nedeni kadınlarda daha çok ilişki sırasında vaginal yoldan idrar yoluna bakteri geçişidir. Erkeklerde ise ilişki sırasında vaginal bakteri veya mantarların erkek idrar yoluna geçmesiyle oluşur. Erkeklerde en çok üretrit ve prostat iltihabı gelişir. Prezervatif kullanımı erkeklerde İYE´yi önlemenin tek yoludur. Prostatit için sık üretrit geçiren ve genelde sık cinsel partner değiştiren erkekler risk altındadır. Örneğin anal ilişki bir erkek için partner farketmeksizin prezervatifsiz olmuş ise kesinlikle barsak mikrobu E.coli geçişi olur ve İYE ile sonlanır. Cinsel tercih meselesi olarak görülse de homoseksüellik önlem alınmazsa İYE, kanserojen herpes virüs (genital siğiller) ve AIDS hastalıkları yönünden riskli bir durumdur. Yine kültürel bir durum olan sünnet İYE için koruyucu bir yöntemdir. Sünnet derisi olanlarda bu deri altında biriken mikroplar ve mantarlar kadın partner için risk taşımaktadır. Bu enfeksiyonlar genelde cinsel aktif dönemlerde kadın ve erkeklerde sık görülür. Her iki cinsiyet için de çok partner çok risk demektir. İYE ve vaginit gibi enfeksiyonların en az görüldüğü grup tek partnerli olanlardır. Sistit var ise tedavi süresi ortalama beş gün ağızdan antibiyotikle olur. Prostatit ise 4-6 haftalık tedavi gerektirir.İYE diğer nedenleri ise hijyen kurallarına uymamak, tuvaletten sonra temizliğin iyi yapılmaması sonucu dışkıdaki mikroplar idrar yollarına geçmesi, iç çamaşırı değişim süresini uzatmak ve uzun süre banyo yapmamak sayılabilir. Çocuk ve yaşlılarda bunlar özellikle önemlidir.İYE riskini artıran faktörler: şeker hastalarında, taş düşürenlerde, küçük böbreği olanlarda, idrar yollarında doğuştan anormallikler olanlarda, mesane sorunları nedeniyle idrarı tam boşaltamayanlarda, msaneden böbreğe geri idrar kaçışı( relü) olanlarda, prostat büyümesi olanlarda ve az su içenlerde daha sık İYE görülür. Tüm yaş gruplarında dişi cinsiyette İYE daha sıktır.Son olarak idrar yollarının başladığı yer olan böbreğin enfeksiyonundan bahsedelim. Üretra ve mesane iltihaplarında ateş olmaz, ancak böbrek iltihabında yüksek ateş, böğür ağrısı, kanda lökosit artışı, ve bulanık idrar görülür. Tedavi edilmeyen daha alttaki enfeksiyonlar (sistit, üretrit) gibi böbreğe ilerleyebilir veya kandaki mikrop böbreğe yerleşebilir. En ciddi İYE tipi böbreğin iltihabı (piyelonefrit) olup tedavi damardan serum ve antibiyotikle en az ondört gün yapılır. Tedavi edilmeyen vakalarda böbrek kaybı veya hastanın kaybı sözkonusu olduğundan ciddi bir hastalıktır. Tüm İYE tiplerinde hastalık düzelene kadar 3 litre su tüketilmesi idrar yollarının yıkanmasını ve mikropların atılmasını kolaylaştırır.
GÜNCEL
Yayınlanma: 06 Haziran 2017 - 17:00
İDRAR YOLU ENFEKSİYONLARI (İYE)
GÜNCEL
06 Haziran 2017 - 17:00
İlginizi Çekebilir