‘Öpen böcek’ olarak da bilinen ve ısırdığı kişilerde kalp yetmezliğine yol açarak ölümlere neden olan Amerika kökenli kan emici böcekler, İzmir’in Karaburun ilçesinden sonra Kemalpaşa ilçesinde de görüldü.İzmir’in kırsalında üreyerek yayılan bu böcekler ve bulaştırdıkları ölümcül Chagas hastalığıyla ilgili acilen önlemler alınması gerektiği belirtiliyor.
Kemalpaşa'daki Triatoma tahtakurusunun fotoğrafını çeken Şakir Bulut
Karaburun'da görüntülenen Triatoma
Kemalpaşa'da görüntülenen Triatoma
İzmir’in kırsalında yayılıyor
Karaburun’daki ilk Triatoma’ya görüntüleyen ve uyarıda bulunarak sosyal medya hesabından paylaşan Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Genel Astronomi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Varol Keskin, Kemalpaşa İlçesi’ndeki TriatomaTahtakurusu’nun da, emekli bölüm sekreteri Şakir Bulut tarafından fark edildiğini ve görüntülendiğini söyledi. Karaburun ilçesinden sonra Kemalpaşa ilçesinde de görülmesi, ölümcül TriatomaTahtakurusu’nun İzmir kırsalında giderek yayıldığını gösteriyor.
Kemalpaşa'daki Triatoma tahtakurusunun fotoğrafını çeken Şakir Bulut
Bu parazitten her yıl 500 bin kişi ölüyor
Yeni gelen istatistiki bilgilere göre, tüm dünyada 18 milyon kişiyi enfekte ettiği ve her yıl 500 bin kişinin ölümüne neden olduğu bildirilen Triatoma Tahtakurusu, ağız bölgesinden ısırdığı kişilerde kalp yetmezliği ve ciddi bağırsak komplikasyonlarına yol açarak ani ölümlere neden oluyor.
Karaburun'da görüntülenen Triatoma
Kemalpaşa'da görüntülenen Triatoma
Chagas hastalığına yol açıyor
Gece gelen bu davetsiz misafir, Güney Amerika’da çok kolay büyüyen ve öpen böcek diye de adlandırılan bir cins tahtakurusu (triatoma). Bu tahtakurusu uyuyan kişinin kanını ağız bölgesinden yavaşça emerken, bu ölümcül öpücük 15 dakika sürebiliyor. “Öpücüğün” kendisi zarar vermiyor ancak tahtakurusunun cildinizde bıraktığı dışkıda Trypanosomacruziadında bir mikroorganizma bulunuyor. Bu asalak, gözlerden, ağızdan veya açık bir kesikten vücudunuza girerek Amerika tripanosomiyazı’na, daha iyi bilinen adıyla Chagas hastalığına yol açıyor. Böceğin bulaştırdığı Chagas hastalığı, hiçbir belirti göstermeden, bir kişinin vücudunda 20 yıl yaşayabiliyor.Kurbanlarda kalp yetmezliği oluşuyor
Akut evrede, Chagas hastalığının en çabuk fark edilen belirtisi bir gözün şişmesi olarak tanımlanıyor. Bunu, yorgunluk, ateş, iştah kaybı ya da ishal izliyor. Ardından bir ya da iki ay sonra, belirtiler tedavi edilmemiş olsa bile genellikle kayboluyor. Fakat hastalığın en kötü belirtileri daha sonra geliyor. Enfeksiyondan yaklaşık 10 ila 20 yıl sonra bu hastalığın kurbanında ritim bozuklukları ya da kalp yetmezliğini de içeren kalp sorunları ortaya çıkıyor.Emziren anneden, çiğ sebzelerden
Yeni gelen bilgilere göre, chagas hastalığının 18 milyon kadar insana bulaştığı ve her yıl yaklaşık 500.000 kişinin bu hastalıktan öldüğü tahmin ediliyor. Kurbanların tümü doğrudan tahtakuruları tarafından ısırılmıyor. Örneğin, emzirilen çocukların bazılarına, bu hastalığa yakalanmış bir anneden bulaşıyor. Hamile bir kadın hastalığı doğmamış çocuğuna da geçirebilir ya da doğum sırasında bebeğine bulaştırabiliyor. Diğer bulaşma yolları, kan nakli ve T. cruzi bulaşmış, pişmemiş yiyecekleri yemektir.Bilimsel çalışmalar neler gösteriyor?
-
Trypanosoma Cruzi :
- Morfolojisi: Amastigotların yanında promastigot, epimastigotlara da rastlanabilir. Fakat tripomastigotlarperiferik kanda görülür.Taşıyıcı böceklerde(redivüd böcekler) T. Cruzi genellikle epimastigot ve tripomastigot formunda bulunur.T.cruzi N.N.N besiyerlerinde kolayca üreyebilir.
- Yaşamsal özellikleri: Parazit barındıran böcek bir başka memeliden bir yandan kan emerken diğer taraftan dışkılar ve kan emerken açılan yaradan metasikliktripomastigot formuyla formuyla memeli konağa ulaşır.
- Chagas bulaşma yolları: İnsandan insana plasenta yolu Anne sütü ve kan transfüzyonu, Cinsel temasla Bulaşma, derinin, göz konjunktivinin ve muhat zarlarının yara ve sıyrılarından böcek dışkısındaki tripomastigotların girmesiyle bulaşır.
- Son konaklar: İnsan, domuz, köpek, kedi, armodillo ve bazı yabani memeliler
- Ara konak: Redüvid böcekler (Triatomo, Panstrongylus, Rhodnius) cinsine ait türlerdir.
- Patogenez: T.Cruzi enfeksiyonunda kuluçka dönemi 7-14 gündür. Oluşturduğu chagas hastalığının akut ve kronik şekilleri tanımlanmıştır.
- Patogenez akut şekil: Parazit vücuda girdikten gün sonra yüksek ateş başlar. Özellikle göz kapaklarında ve yüzde ödem başlar.(romana belirtisi)Troid, preaurikular, parotid, ve submaksillar bezler, lenf düğümleri, dalak, karaciğer büyür. Ateş zaman zaman yükselebilir. Keratit sıklıkla görülür. Ateş zaman zaman yükselebilir. Keratit sıklıkla görülür. Diğer belirtileri tifoya benzer.M. sinir sistemi belirtileri sinirlilik, konvülziyon tarzında görülebilir.Miyokardit, taşikardi, zayıflık, göğüs ağrısı ve elektrokardiyografik bozukluklar görülür.
- Patogenez kronik şekli: Kronik chagas genellikle erişkinlerde görülür. Kalpte ritm bozuklukları, merkezi sinir sistemi belirtileri ve sindirim sistemi organlarında büyüme görülür. Süregen dönem ufak çocuklarda ivegen şekli takip edebilir. Erişkinlerde doğrudan doğruya bulaşabilir.Miyokardit ve meningoensefalit oluşursa hastalık kısa sürede ölümle sonuçlanır. Kronik chagas genellikle erişkinlerde görülür. Kalpte ritm bozuklukları, merkezi sinir sistemi belirtileri ve sindirim sistemi organlarında büyüme görülür.
