AKILLI İLAÇ KULLANIMI

Akıllı ilaç diye bir şey yoktur dolayısıyla ilacı aklıyla kullanacak olanlar insanlardır. Akıllı ya da akılcı ilaç kullanımında kastedilen akıl, neyi niçin aldığının farkındalığında olmaktır. Kullandığımız ilaçlar görevini yaptıktan sonra ya karaciğerden ya da böbrekten atılır. Elbette ilelebet sizinle kalmazlar. Her bir ilacın vücutta kalış süresi farklıdır. Bu yüzden bazen günde 3 tane, bazen 1 tane almanızı öneririz. Eğer ilacı atan organda bir hastalık veya yetmezlik varsa ilacın dozu hekim tarafından düşürülmelidir. Bu hastalıklara sahipseniz hekime mutlaka bilgi verin.

Komşunuz ilacınıza bakıp, "doktor bunu bana da verdi, ama bir işe yaramadı" dediğinde o ilacı bırakırsanız bu akıllı ilaç kullanımı ihlalidir. Çünkü her bireyin ilaca yanıtı farklıdır, birine kötü gelen ilaç, diğerinde mucizeler yaratabilir. İlaç size iyi gelmediyse komşuya değil, ilacı yazan hekime anlatmanız size farklı bir yaklaşım imkanı sağlar.

Akıllıyım deyip tüm prospektüsü okuyan ve orada yazan tüm yan etkileri okuyup ilaçtan vazgeçen de az değildir. Sadece sık görülen yan etkilere bakın ve sizde olursa hekime yeniden gidin. Nadir yan etkileri ise her ilaca üretici firma yazmak zorundadır, "hastaya bir şey olur da benden milyon dolar tazminat isterler" deyip aklınıza gelecek her şeyi yazarlar ki, bir şikayet durumunda "ben uyarmıştım" deyip kurtulurlar. Yani üretici akla gelecek her yan etkiyi kendisinin güvenliği için yazar, amacı sizi korkutmak değildir. Bunları yani nadir yan etkileri ciddiye almayın. Prospektüs sizi korkutur ama genel bir bilgi sahibi olmanız ilacı almamanızı gerektirmez.

Bu yüzden, ilaç yan etkileri toplumda çok abartılıyor. Kolesterol ilacı karaciğere zararlıymış diye kimse almak istemiyor, bunun olasılığı %1´den azdır. Ben otla çöple düşürürüm kolesterolü diyorlar. Bu tür yanlış bilgileri bitkisel ilaç satanlar yayıyor. Halbuki bu ilaçları kullanan milyonlarca insan kendini kalp krizi ve felçten koruyor. İnsanlar yan etkileri okuyup tedavilerini kesiyor, sonra şekerden, tansiyondan ölüyor. Böbrek koruyucu olarak tüm dünyada kullanılan ilacın prospektüsünde böbrek yetmezliği yapabilir yazıyor. Hasta alıp bunu getiriyor, "siz böbreğime zararlı ilacı neden bana veriyorsunuz" diyor. Buyrun burdan yakın, alıp bakıyorum, gerçekten öyle yazıyor. Hasta ........namaz kılmayın kısmını görüyor, ama doğrusunun "abdestsiz namaz kılmayın" olduğunu görmüyor. O ilaçta "eğer bilateral renal arter stenozunuz varsa böbrek yetmezliği yapabilir" yazıyor, (yani çift taraflı böbrek damar tıkanıklığı varsa yapabilir diyor), adam bu latince kısmı anlamadığı için sadece "böbrek yetmezliği yapar" kısmına bakıyor. Üste bir de "böbrek uzmanı olmuş, bana böbreğe zararlı ilaç veriyor" deyip kızıyor. Yarı cahil olacağına, tam cahil ol bu durumlarda daha iyi, ilaçları açıp okumayan, bu yüzden bırakmayan, ve doktora güvenen hastanın her işi daha yolunda gidiyor inanın.

Önemli bir nokta daha var, her hekime gittiğinizde hangi branş olursa olsun sürekli kullandığınız ilaçları mutlaka yanınıza alın. Çünkü ilaçlar vücutta etkileşime girer, birbirinin etkisini azaltır veya artırabilirler. Yani ya sıfır fayda veya ilaç zehirlenmesi olabilir. Hekim kullandığınız ilaçlara bakarak size daha dikkatli ve uygun ilacı seçer, diyelim kalp hızını azaltan bir ilaç alıyorsunuz ve hekime söylemediniz, o da kalp hızını azaltabilen bir ilaç daha ekledi. Akşam ikisini de yuttunuz işte buna "hapı yutmak" denir. Var olan hastalıklarınızı ve ilaçlarınızı mutlaka belirtin, "aman ben kulak buruna gidiyorum şekerimle ne alakası var" demeyin, o da bunu bilmeyerek size bir kortizon yazar, soluğu şeker komasıyla acilde alırsınız. Hastalar ilaç etkileşimlerini bilmek zorunda değildir ama hekim en başta bunu bilir, bunun eğitimini alır. Siz kullandıklarınızı gösterin yeterli.

Peki akılsız ilaç kullanımı nedir? Baş ağrınız var her gün ağrı kesici alıyorsunuz, yıllar içinde böbrekleriniz deyim yerindeyse çürüyor. Her aksırığa tıksırığa antibiyotik alıyorsunuz, bu da toplumda ilaca dirençli mikropların yayılmasını sağlıyor. Hele bir de şu linkosin novaljin meşhur ikilisi var, bu akılsız ilaç kullanımında liderliği ele geçirir. Novalgin artık kullanımı neredeyse bırakılmış eski bir ilaç ve kemik iliğini durdurabiliyor, linkosin ise sadece sinüzitte bazen tercih edilir ve tek dozda bir etki yapmaz. Ama "abi bi linkosin novaljin çaktırdım vallahi kendime geldim!" hala meşhur deyimlerimizdendir.

Bu konular uzun sürer, toplayalım artık, doktorunuz depresyon ilacı yazdı aldınız, merak bu ya prospektüse baktınız, adamlar oraya yazmış "intihar riskini artırabilir" diye, haydaa ben depresyondan çıkayım derken bu da ne? Depresyonda ilk dönemler intihar riski vardır, ilaç ise ancak iki haftada etki eder, batıda bazı intiharlar ilaca bağlanmış olsa da, bu depresyondan da olabilir tabiki. Ancak üreticilere büyük tazminat ödetmişler. Şimdi bu uyarıyı yazıyorlar. Yani endişe edecek bir durum yok, doktor yazmış siz onun tecrübe ve bilgisine güvenin, dediği şekilde ilacı için, iki hafta sabredin, akıllı ilaç kullanımı bunu gerektirir.

Ters bir durumda hemen doktor değiştirmeyin, "bunda iş yok, bir de şuna gideyim" davranışı bizde çok yaygın. Aynı doktora gidin, ilaç işe yaramadı veya şuna buna yol açtı deyin, o sizin için ideal olanı en fazla birkaç denemede bulacaktır. Doktor değiştikçe en başa dönersiniz. Son kez şunu ekleyelim, ilaç yan etkileri olan baş ağrısı, bulantı vs genelde geçicidir, bir iki doz alıp yan etkiden dolayı ilacı kesmeyin, birkaç günde yan etkiler geçecektir, sabırlı olun, şeker, tansiyon, depresyon, migren gibi birçok hastalıkta düzene oturma hali bazen haftalar alabilir

İlaçların bir piyasa adı, bir de etken madde adı vardır. Bir hastamızın ilaçlarına baktım, tansiyon ilacı norvasc ve amlodis birlikte alıyor, ikisinin de içinde amlodipin etken maddesi var, belli ki yazan hekime norvascı göstermemiş, o da amlodis yazmış. Sonuçta aynı ilacı bilmeden iki kez alıyor ve yüksek dozda alıyor, bu yan etkileri arttırır ve tansiyon çok düşer. Yanlış ve bilinçsiz ilaç kullanımına örnek. Kullandığınız ilaçların etken maddesi kutu üstünde yazar, buna da dikkat edelim.

AKILLI İLAÇ KULLANIMI

Anne- babası ve 2 kız kardeşini odaya kilitleyip bıçakla rehin aldı

Antalya'da sahte polis ve savcı operasyonu!

Serik Belediyesi'nden Kültür ve Turizm Bakanlığı'na dava!

Bu kez uyarı astrologdan geldi! 'Sismik artış var' diyerek uyardı! Tarih vererek deprem uyarısında bulundu

Teleferik faciasında kontrol odasının görüntüleri ortaya çıktı! Facia geliyorum demiş!

Antalya'nın çocuk valisi bakın ne istedi?

Başkan Böcek koltuğunu çocuk başkan Anıl Kılınçkaya'ya devretti

Antalya Havalimanı'nda 23 Nisan coşkusu

Meteoroloji ve bakanlıktan uyarılar peş peş geldi! Bu saatlerde dışarı çıkmayın

Muratpaşa’da 23 Nisan coşkusu! Birbirinden renkli gösterilerle kutladı