Yüksek Seçim Kurulu ATSO seçimleri ile ilgili gerekçeli kararını 13 gün sonra açıkladı. İşte o karar:
T.C.
YÜKSEK SEÇİM KURULU
Karar No: 341
Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Yedinci Bölümündeki suç ve cezalara ilişkin hükümler uygulanır. Oda ve borsa şubelerinin seçim usul ve esasları bu maddede belirtilen hükümlere uygun olarak, Birlikçe hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir." Seçimlerin ne şekilde yönetileceği ve denetleneceği. Anayasa'nın 79'uncu maddesinde belirtilmiş olup maddenin birinci fıkrasında; "Seçimler yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılır. İkinci fırkasında; "Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimlerin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama ve tutanakları kabul etmek görevi Yüksek Seçim Kurulunundur." kurallarına yer verilmiştir. İtiraza konu seçim dahil tüm seçimlerin, yargı gözetimi altında gizli oy ve açık tasnif esasına göre yapılacağında kuşku bulunmamaktadır. Serbest ve adaletli seçimin ana unsuru, oyun "gizli" verilmesidir. Gizli oy kullanmanın Anayasa'da ve yasalarda vurgulanmasındaki amaç, seçmenin hiçbir şekilde kendisini baskı altında hissetmemesi ve adayların da seçmenin tercihi üzerindeki baskısının ortadan kaldırılmasıdır. İşte tam bu amaçla, yargı gözetiminde yapılan tüm seçimlerde kanun koyucu, gizli oy kullanmaya yönelik ayrıntılı düzenlemelere gitmiştir. Oda, borsa ve birlik organ seçimlerinde de aynı amaçla yasal dayanak uyarınca çıkarılan yönetmeliğin 20'nci maddesinin (b) bendinde, "Seçmenlerin adını, soyadını, imzasını ve siyasi hüviyetini belli edecek herhangi bir alamet veya işaret taşıyan pusulalar geçersiz sayılır." hükmüne yer verilirken, aynı maddenin (1) bendinde ise benzer mahiyette "Seçmenin hüviyetini veya oyunu belli edecek herhangi bir işaret, kayıt, ibare taşıyan zarfın içindeki oy pusulaları geçersiz sayılır." hükmüne yer verilmiş ve bizatihi tek başına isim veya soy ismi yazmak yanında herhangi bir "alamet" veya "işaret" kullanılması dahi pusula için geçersizlik sebebi sayılmıştır. Bilinmelidir ki, matbu pusulalarda yer alan isimlerden herhangi birisinin üzerinin çizilmesi ve yerine baska isim yazılması, yönetmelik hükmü uyarınca ancak seçmenin kimliğini belli etmeye yönelik olmadığı sürece mümkündür. Tüm bu yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde, zarftan çıkan 59 adet pusulanın 56 adedinde, pusulada son sıra yedek adayın isminin çizilerek 56 ayrı seçmenin isminin yazılmasının, seçmenin hüviyetini veya oyunu belli edecek işaret, kayıt ve ibare mahiyeti bulunduğuna, Yönetmeliğin 20'nci maddesinin (b) ve 6) bentlerinde öngörülen "pusulanın geçersizliği" sebeplerini teşkil ettiğine işaret eden ilçe seçim kurulu kararı isabetli olduğundan yapılan itirazın kabulüne, Antalya Il Seçim Kurulunun 12.10.2022 tarihli ve 2022/26 sayılı kararının kaldırılarak, Kepez 3. llçe Seçim Kurulu Başkanlığının 10.10.2022 tarihli ve 2022/29 sayılı kararı doğrultusunda işlem yapılmasına karar verilmesi gerekmiştir. SONUÇ Açıklanan nedenlerle; 1- Ali Bahar vekili Av. Cihan Şahinbay tarafından yapılan itirazın tam kanunsuzluk nedeniyle KABULÜNE, 2- Antalya İl Seçim Kurulunun 12.10.2022 tarihli ve 2022/26 sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3- Kepez 3. Ilçe Seçim Kurulu Başkanlığının 10.10.2022 tarihli ve 2022/29 sayılı kararı doğrultusunda İŞLEM YAPILMASINA, 4- Karar Örneğinin ilgililere tebliğ ve gereği için Antalya Il Seçim Kurulu Başkanlığı ile Kepez 3. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına, bilgi için Av. Cihan Şahinbay'a gönderilmesine,
- a) Seçim sandık kurulunca verilen mühürlü zarftan başka zarfa konulmuş pusulalar geçersiz sayılır.
- b) Seçmenlerin adını, soyadını, imzasını ve siyasi hüviyetini belli edecek herhangi bir alamet veya işaret taşıyan pusulalar geçersiz sayılır.
- c) Okunabilen ve seçilme yeterliliğini haiz olanlara verilenler hariç, ihtiva ettikleri adlardan hiçbirisi sandık kurulunca okunmayan oy pusulaları geçersiz sayılır.
- d) Aynı zarftan çıkan muhtelif adlar taşıyan birden fazla oy pusulaları geçersiz
- e) Bir zarftan aynı adları taşıyan birden fazla oy pusulası çıkması halinde bunların bir tanesi geçerli sayılır, diğerleri imha edilir.
- f) Bir oy pusulasında seçilme yeterliliğini haiz olanlarla olmayanların adları bir arada yazılı ise, seçilme yeterliliğini haiz olmayanların adları okunacak şekilde çizildikten sonra diğer şahısların oyları geçerli sayılır.
- g) Meslek komiteleri ve meclis seçiminde tüzel kişi unvanı yerine tüzel kişinin gerçek kişi temsilcisinin adı ve soyadının yazılması halinde bu isim çizilerek diğer şahısların oyları geçerli sayılır.
- h) Aynı oy pusulasında, meslek komitesi asil üyeliğine aday gösterilmeden, meclis üyeliğine aday gösterilenlere verilen oylar geçersiz sayılır. Oy pusulasında, sadece meslek komitesi üyelerinin belirtilmiş olması halinde bu oylar geçerli, sadece meclis üyelerinin belirtilmiş olması halinde ise bu oylar geçersiz sayılır.
- i) Oy pusulasında ilgili meslek grubu üyesi olmayan bir kişinin isminin bulunması halinde bu isim çizilerek, diğer şahısların oyları geçerli sayılır.
- j) Seçmenin hüviyetini veya oyunu belli edecek herhangi bir işaret, kayıt, ibare taşıyan zarfın içindeki oy pusulaları geçersiz sayılır."
son sıradaki yedek üyenin üzerini çizerek kendi ismini yazdıkları, bu durumun üyelerde baskı yarattığı, üyelerin çoğu ticari endişe ile bu şekilde oy kullanmaya yönlendirildiği, sayım ve döküm esnasında bu durumların tespit edildiği, üyelerin serbestçe ve gizli bir şekilde oy kullanmalarının engellendiği, tüm bu hususlarla birlikte aradaki 1 oy farkı da dikkate alınarak kırmızı listedeki 57 oyun iptalinin istenilmesi üzerine yapılan incelemede, kırmızı liste için kullanılan 56 oy pusulasının 3 tanesinde herhangi bir isim yazma veya işarete rastlanmadığı, 37 tanesinde her iki listede de aday olmadıkları halde en son sıradaki yedek üyenin isminin çizilerek adı ve soyadı yazıldığı, 19 tanesinde kişinin adının asil veya yedek adaylar arasında olduğu halde yine en son sıradaki yedek üyenin isminin çizilerek seçmenin kimliğini belli eden adının ve soyadının kayıt edildiği, Av. Başak Önal'ın dilekçede sunduğu Ayhan Yıldırım'ın kendi sosyal medya paylaşımın görüntüsü incelendiğinde, Ayhan Yıldırım'ın kırmızı liste yönetim kurulu asil adayı olarak yer aldığı oy pusulasında en son sırada yer alan yedek üyenin üzeri çizilerek tekrar adını ve soyadını yazdığı, oy pusulası görüntüsünün seçim torbasında yer alan oy pusulasıyla eşleştiğinin tespit edildiği belirtilerek Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Organ Seçimleri Hakkında Yönetmelik'in 20'nci maddesinin (b) bendi uyarınca kırmızı listeye ait 56 oy pusulasının geçersiz olduğu, 3 oy pusulasının geçerli olduğu ve mavi liste başkan adayı Ali Bahar'ın 58 oy, mavi listeden yönetim kurulu asil üyeliğine adaylardan Mehmet Dikmen, Murat Totoş, Fatih Kabadayı, Hüseyin Sarı, Yusuf Hacısüleyman ve Mustafa Yayla'nın 58 oy, Boğaçhan Göksu ve Hakan Pakalın'ın 57 oy, Ali Özgürkaragöz ve Hatice Öz'ün 56, mavi liste adayı yönetim kurulu yedek üyeliğe adaylardan Ahmet Kasapoğlu, Behçet Ülker, Fatih Nalbantoğlu, Musa Taşkın, Fadime Doğan, Nihat Koçak, Recep Öztürk, Yakup Gök, Tolga Yalçın ve Mehmet Murat Koca'nın 58 oy olarak belirlenmesine karar verildiği,
Ayhan Yıldırım, Mücahit Turgut, Süleyman Özer, Osman Çoban, Musa Saraç ve Ahmet Kavafoğlu tarafından Kepez 3. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 10.10.2022 tarihli ve
sayılı kararına itiraz edilmesi üzerine, Antalya İl Seçim Kurulunun 12.10.2022 tarihli ve 2022/26 sayılı kararı ile, seçmenlerin oy pusulalarını gizli olarak yazıp veya hazır ve basılı oy pusulalarını ilçe seçim kurulu tarafından onaylanan zarfa kapalı yerde konulması suretiyle oylarını kullanabilecekleri, basılı oy pusulalarında yazılı adayları değiştirebilecekleri, kendisini veya üçüncü bir kişiyi aday olarak yazabilecekleri, bu hususun oy pusulalarını geçersiz kılmayacağı, listede bulunan bir kişinin adının ikinci kez yazılmış olmasının da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Organ Seçimleri Hakkında Yönetmeliğinin 19'uncu maddesinin yedinci fikrası gereği pusulayı geçersiz kılmayacağı, sadece tek oy olarak sayılacağı, pusulalarda asıl ve yedek üye listeleri dışında pusulanın farklı bir yerine seçmenin adının soyadının yazılı olduğu da iddia ve tespit edilmediğinden, somut olayda yönetmeliğin 20'nci maddesinin (b) ve (j) bendi hükümlerinin uygulanamayacağı, pusulaların iptaline dair verilen kararın hatalı olduğu anlaşıldığından itirazın kabulü ile Kepez 3. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 10.10.2022 tarihli ve 2022/29 sayılı kararının kaldırılmasına kesin olarak karar verildiği, anlaşılmaktadır.
Antalya İl Seçim Kurulunun 12.10.2022 tarihli ve 2022/26 sayılı kararına karşı tam kanunsuzluk iddiasıyla itiraz edilmiştir.
Anayasa'nın, “Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları" başlıklı 67'nci maddesi, "vatandaşlar, kanunda gösterilen sartlara uygun olarak seçme olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir. Seçimler ve halkoylaması serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır", emrini taşır.
5174 sayılı Kanun'un 81'inci maddesinin ilgili kısmı şöyledir:
“Oy verme işlemleri gizli oy ve açık tasnif esaslarına göre yapılır. Belirlenen seçim süresi sona erdiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler de oylarını kullanırlar. Seçmen listesinde adı yazılı olmayan üye veya delegeler oy kullanamaz. Oylar, oy verenin kimliğinin oda veya borsa veya resmi kuruluşça verilen belge ile ispat edilmesinden ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır.
Oylar, herhangi bir şekilde hazırlanmış oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oy verme sırasında seçim sandık kurulu başkanı tarafından verilecek özel zarflara konulması suretiyle kullanılır. Üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunmayan zarflara konulan oylar geçersizdir."
