Avlan Gölü tamamen kurudu!

21.10.2018 21:44

Antalya’nın Elmalı ilçesinde bulunan, ulusal öneme sahip sulak alanlardan olan ve 2000’li yıllarda kendisini besleyen çayın üzerine baraj yapılan Avlan Gölü yönetim planını görmeden tamamen kurudu. Haritalarda göl olarak görünen Avlan artık üzerinde koyunların ve çoban köpeklerinin dolaştığı kuru ve verimsiz bir arazi niteliğinde.

Avlan Gölü tamamen kurudu!

Antalya’nın Elmalı ilçesinde bulunan yaklaşık 40 yıl önce tarım alanı elde etmek için köylü- Devlet işbirliği ile kurutulan Avlan Gölü, aradan geçen süre zarfında kendisini besleyen çayın üzerine bir de baraj yapılınca kuru bir arazi haline geldi.

Avlan Gölü, bölgenin önemli sulak alanlarından biriydi. 1970’li yıllarda tarım arazisi elde etmek amacıyla suları çekilerek kurutulan Avlan Gölü’nün çevresinde bu yıllarda büyük bir ekolojik yıkım yaşandı. Göle bakan yamaçlardaki sedir ormanlarında kurumalar meydana gelmiş, çevredeki elma bahçelerinde ise büyük ölçüde verim kaybı oldu.

Hatalı projeden sonra göl bir daha toparlanamadı

DSİ eliyle kurutulan göllerden biri olan Avlan’ın ortasında geçirilen karayolu ise uzun yıllar bir utanç yolu olarak Elmalı-Finike arasındaki karayolu ulaşımını sağladı. Ancak Avlan Gölü’nün kurutulmasının yarattığı yerel iklim değişikliği ve ekolojik kayıpların geç de olsa farkına varan yöre halkı ve yetkililerin girişimiyle 2000’li yıllarda yeniden su tutma çalışmalarına başlandı. Bu arada gölü ortadan ikiye bölen karayolu da kaldırılarak ulaşım sahilde açılan yoldan sağlanmaya başlandı. Sivil toplum örgütlerinin de desteğiyle 2001 yılından itibaren yeniden başlatılan su tutma girişimleri kış aylarında göldeki su seviyesinin yükselmesini sağlasa da Avlan Gölü bir daha eski doğallığına kavuşamadı.

Gölü besleyen derenin üzerine baraj yapıldı

Yaklaşık 800 hektarlık bir alana sahip olan Avlan Gölü’nü besleyen en önemli akarsulardan biri olan Akçay Deresi’nin üzerine inşa edilen Çayboğazı Barajı, gölde su tutma çalışmalarına başlandığı dönemde 2000 yılında hizmete girdi. Gölü çevreleyen tarım arazilerindeki yoğun su talebi yüzünden Avlan giderek kurumaya başladı.

50 yıllık travmalar gölü tamamen kuruttu

Bölge için önemli bir sulak alan Avlan Gölü’nün henüz bir yönetim planı bulunmazken, göl ölüm döşeğindeyken Eylül 2017’de bu konuda bir adım atılarak yönetim planı hazırlanması için hizmet alım ihalesi yapıldı. Ancak Avlan Gölü son 50 yıldır yaşadığı travmalara daha fazla dayanamayarak sulak alan planını göremeden son nefesini verdi. Yusuf Yavuz’un haberine göre, geçtiğimiz hafta ziyaret ettikleri Avlan Gölü’nün tamamen kuruduğuna tanık oldular. Haritalarda halen göl olarak görünen Avlan Gölü artık üzerinde koyunların ve çoban köpeklerinin dolaştığı tamamen kuru bir arazi niteliğinde. 2000’li yıllarda devlet eliyle göle bırakılan 15 bin civarında balık bugün adeta karıncalara yem oldu. Her yıl Avlan’a gelen su kuşları yaşam alanlarını yitirdi. Çığlıkara sedir ormanları gölden yükselen nemden aldığı yaşam kaynağını kaybetti. Avlan Gölü kıyısındaki ulu ardıçlar artık yalnız. Göl manzarası eşliğinde mangal yakıp piknik yapmaya gelen yöre halkı da tıpkı su kuşları gibi ayak basmaz olmuş buralara. Avlan gölünün kıyısında artık sadece kurumuş dikenli bitkiler var.

Eski Bakan ‘Gölü korumayı başardık’ demişti

Türkiye’nin son 50 yılda uyguladığı hatalı sulak alan politikaları yüzünden kaybedilen göller arasına giren Avlan Gölü hakkında en yetkili isimlerden biri olan eski Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu 23 Kasım 2011’de yaptığı açıklamada, “Yürütmüş olduğumuz bütün çalışmalar neticesinde Avlan Gölü, ilk defa 2011 yılında su tabakasını kaybetmeden yaz mevsimini geçirmiş oldu. Gölde bulunan mevcut suyu korumak maksadıyla açık olan düdenlerden su kaçmasını engelleyici tedbirler aldık ve böylece gölün canlılığını korumayı sağladık… Yöre halkından gelen talepler doğrultusunda gölün yeniden oluşturulması kararı alındı. Alanda gerçek manada su tutulmaya başlanmıştır. Günümüzde ise yaklaşık 200 hektarlık bir göl alanı oluşmuştur” ifadelerini kullanmıştı.

Göller olmazsa neler olur?

Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Bilim Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Erol Kesici’ye göre ülkemiz ‘su fakiri’ bir ülke. Kesici, “Göller kurur ise yer altı sularının reşarjı ve deşarjı sağlanamayacak. Göller olmazsa su kaynaklarımız beslenemez. Su olmazsa tarım olmaz, kıtlık olur, hastalık olur, küresel ısınma olur. Göllerimiz olmazsa, aşırı yağışlarla toprak ve betonlaşmadan emilemeyen fazla yüzey suları göllerde depolanamayacağından sular yavaş ve düzenli olarak çevreye bırakılamayacaktır. Bunun sonucu su baskınlarıdır, sel felaketleridir. Bizler hâlâ dinozorların içtikleri suları içmekteyiz” diyor. anlı yaşamının sürdürülebilmesi için vazgeçilmez olan su, Türkiye’de olduğu gibi dünyada da risk altında. Bilinçsiz su tüketimi, yanlış su politikaları, insan etkisiyle kuruyan göller, küresel ısınma gibi birçok faktörün sonucunda tükenmeye başlayan su kaynakları kırmızı alarm veriyor. Türkiye’nin kullanılabilir yer üstü ve yer altı su potansiyeli ortalama yılda 112 milyar m3. Bu rakamdan yaklaşık 54 milyar m3’ü her yıl tüketiliyor. Kullanılan su potansiyelinin 40 milyar m3 tarımda, 7 milyar m3 içme suyu, 7 milyar m3’ü ise sanayide kullanılıyor. DSİ verilerine göre Türkiye’de dağlarda bulunan küçük göllerle birlikte 120’den fazla tabii göl bulunuyor. Ne yazık ki insan faktörüyle bu göllerin büyük çoğunluğu risk altında...

Biyoçeşitlilik yok oluyor

Göllerde yaşanan kayıpların biyoçeşitliliği de etkilediğini kaydeden Kesici, “Kayıp önce havza çevresindeki biyoçeşitliliği ardından bölgedeki biyoçeşitliliği ve son olarak yer küredeki biyoçeşitliliği tehdit eder. Küresel ısınmanın, kararsız yağışlar ve bunun sonucu oluşan su baskınları afet değildir. Bu olayların baş sorumlusu insanın doğayı, suyu bilinçsizce kullanması ve yönetmesidir. Son 50 yılda 50 den fazla doğal göl sulak alan kurutulurken kaybedilen sulak alan büyüklüğü Marmara Denizi’nden büyük, Türkiye’nin en büyük doğal gölü olan Van Gölü’nün 3 katı kadardır” ifadelerini kullandı.

Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorum Yap

ŞANS OYUNLARI

On Numara
Şans Topu
Sayısal Loto
Süper Loto