Turizm rehberi nasıl Tennure oldu...

Tennure, sözlük anlamı Mevlevi dervişlerin giydikleri sema töreninin ayrılmaz bir parçası üst tarafı dar, aşağısı geniş, kolsuz bir elbisedir. Sema tennuresi ve hizmet tennuresi olarak ikiye ayrılır. Sema tennuresinin beyaz renkte olması kefeni ve ölümü simgelemektedir.Jale Elif Şimşek Türkiye’de tek Kadın Tennure olarak bu gösterinin ve dansın tek temsilcisi. Bu zor işi nasıl mesleğe dönüştürdüğünü nasıl başardığını kendisinden dinledik

Dans ve gösteri sanatına dönüşen bu muhteşem dönüşe nasıl başladınız?

9 yıl önce Kapadokya’da turizm rehberliği yaparken Kapadokya ‘nın meşhur Türk gecelerinden birinde Brezilyalı bir kadın tennureyi görüp merakla izledim. Çok hoşuma gitti bende yapabilir miyim dediğimde yapamazsın çok zor denilmişti.  Ama ben çok istiyordum bunu ve  eve gelip .internettenaraştırmaya ve sosyal medya da  ne kadar tennure varsa eklemeye başladım .

Peki bulabildiniz mi? Kadın Tennure ülkemizde yok diye biliniyor?

Yaptığım çağrılara sadece Mısırlı Osama Mimi bana cevap verdi ve bana 8 ay sonra İstanbul’a geleceğim ama bu süre zarfında sana online ders vereceğini söyledi.  Çok mutlu olmuştum. Sabırsızlıkla ayların geçmesini bekledim. Önce Online eğitim ile derslere başladık.. Bana durmadan dönmem gerektiğini ama dönerken elimde bir şeylerle  uğraşmam gerektiğini söyledi  mesela  telefonla ilgilenmek ,dönerken el çırpmak ve dönerken kıyafet giyip çıkarmak gibi. İlk başlarda tatbiki herkes gibi başım döndü , midem bulandı ama çok ve özverili bir çalışmayla başardım . 8 ay sonra atlayıp İstanbul’a gittim. ve Osoma ile buluştum ve onu sahnede izledim .Bana o aksam sahne aldığı kostümü hediye etti.

Eğitiminizi daha sonra nasıl sürdürdünüz?

Sonra birlikte Mısır’a gittik 1 ay orada kalıp işi ustasından öğrendim. Sonrasında kısa süre Kapadokya’da daha sonrasında ise Antalya’ya geldim . 7 yıldır Antalya'da yaşıyorum ..
Bu işin okulu olmadığını sizin çaba ve gayretinizle gördük. Bu alana ilgi duyanlar sizin gibi fedakarlıkta mı bulunması gerekiyor?

Bu işin maalesef ki bir okulu yok. Bale eğitimi değil ama dans eğitimi olması gerektiğini düşünüyorum.

Peki sizin bugünkü performansınızda arayan soran oluyor mu?  Cesaretli bayanlar oldu mu bu işi yapmak isteyen?

Evettabiiki arayanlar ve soranlar var. Türkiye’de yapmak isteyenler ve bunu gayet güzel başaran arkadaşlarım oldu, benden eğitim almak isteyende . Ama hiçbir dans okulu ya da gerçekten ciddi çalışmak isteyen çok fazla olmadı. Bayanlardan özellikle olmasını isterim ama gerek kostümün ağırlığı gerekse işin zorluğu nedeniyle bayanlardan çok talep yok

Ülkemiz de bilinen bir sanat mı?

Türkiye’de çok fazla bilinmeyen bir sanat. Dolayısıyla sahne ücreti konusunda çok araftakalıyorum. Ancak tabii ki bir de ülkemizde sanatın ve sanatçının yüksek bütçe kazanmaları çok nadir.

Günlük yaşantınızda, evde ya da kendinizi rahat hissettiğiniz alanlarda istem dışı dönüşleriniz oluyor mu?

Evet bazen kendimi sahnedeymişim gibi hissedip dönüyorum.

Yurt dışında sahne aldınız mı? Hangi ülkelere gittiniz?

Yurtdışında Kıbrıs ve Girit ‘te sahne aldım. Son günlerde Mısır Hindistan ve Rusya’dan teklif aldım . Her yıl Ankara’da Mısır Büyükelçiliği resepsiyon davetlerinde sahne alıyorum.

Bu sanat alanının genişlemesi ve destek görmesi için Bakanlık düzeyinde başvurunuz oldu mu?

Hayır hiçbir başvuruda bulunmadım .

Televizyon dizi ve beyaz perdeden size teklifler oldu mu?

Evet 4-5 yıl önce Yetenek Sizsiniz programına  2 tur katıldım. TRT'de çekilen Payitaht adlı dizide tennure sanatımı yaptım .

Dünyada ki Tennnure ile bulaşmayı düşündünüz mü? Sizi tanıyorlar mı?

 Ben  bu işe başladığımda Türkiye’de tek, Dünya’da ise 8. kadın Tennureydim. Şimdi ise takip etmiyorum ama geçtiğimiz günlerde  tüm dünyadaki kadın Tennurelerle birlikte sahne alacaktım . Fakat pandemi nedeniyle iptal oldu. Bir çok teklif alıyorum zaten yurtdışında daha çok tanıyorlar beni.

Nerelere gittiniz? Hangi şehirlerde sahne aldınız?

İlk turnem Amasya’ya yapmıştım ve Karadeniz hariç hemen her yerde sahne aldım. En çok istediğim bölgeleri henüz gezemedim. En son memleketim olan Kütahya’da  sahne alıp ayrıca ödül aldım.

Sanatınızın Mevlevi ile bir bağı ve ilgisi var mı? Mevlevi kural ve etik gösterileri arasında ki fark nedir?

Aslında her ne kadar semazenler gibi dönüyor olsakta yaptığım sanatın Mevlevi ile ilgisi yoktur. 3 aşama vardır Mevlevi (Semazen) yavaş yavaş huşuu içinde ney ile sufi müzikleri ile dönülür, Derviş Mevlevi’nin modernize halidir. Gösteri amaçlı yapılır ve en son Tennure hareketli eğlenceli müzikle çok hızlı dönülür. Konya da sahne aldım ama Mevlevi olarak hiç teklif almadım.

Sahne de ne kadar kalabiliyorsunuz?

En uzun süre  10 ila 15 dk  sahnede kalıyorum. Çünkü kostüm 35 kilo ve belli bi süre sonrası her normal insan gibi yoruluyorum. Sahne koreografim 10 dk sürmekte. Kostümün ağırlığı nedeniyle çok zayıf çıtı pıtı bir hatun olamıyorum . Ancak yaz sezonu yoğun iş temposu nedeniyle kilo veriyorum.

Özel bir beslenme kürü uyguluyor musunuz?

Özel bir beslenme değil sadece sahne öncesinden 2 saat önce yemek yemiyorum. Maden suyu çok fazla tüketiyorum. Kahvaltıda olmazsa olmazım mutlaka haşlanmış yumurta yiyorum.

Türk Edebiyatı’nın ünlü isimleri yazdıkları eser ve anlatılarda Tennure sözünü sıkça kullanmıştır. İşte TENNURE Hakkında  ünlü edebiyatçılarımızın yazılarında geçirdiği satırlardan bazıları. 

• Bu çam, devran havasında bir Mevlevî Tennûresini andırmıyor mu? (Ahmet Hâşim). 
• Fahreddin Dede’nin mutrıbında Mesnevîler okumuş, turuncu tennûresiylesemâlarda pervaz etmişti (Fahri Celâl). 
• Adımlar daha çabuklaşır, Tennûreler daha dar ve gözle tutulmaz kavisler yapardı (Ahmet H. Tanpınar).
• Semâ etmeye başlamak: Sıra sıra şeyh efendinin önüne gelip baş keser, izin alır ve birer birer meydana düşerek Tennûre açmaya başlar (Sâmiha Ayverdi).

RÖPORTAJ: OKAN DİLEK