İsraf mı yolsuzluk mu desek!

Yolsuzluk kelimesi pek kullanılmaz oldu, genelde israf kelimesi kullanılıyor.

Keşke kaynaklar etkili, verimli ve ekonomik kullanılarak halka eşit/adil sunulabilse, biz de Allah razı olsun diyebilsek.

Yolsuzluk Birleşmiş Milletler Kalkınma programında, “Kamu güç, görev ve yetkisinin rüşvet, irtikap, kayırmacılık, sahtekarlık ve zimmet yoluyla özel çıkar elde etmek için kötüye kullanılması”olarak tanımlanmış.

İsrafın, farklı tanımları olsa da genel olarak “Varlık ve kaynağın, inanç veya kanunun uygun görmediği yerlere harcanması, dağıtılması” şeklinde tanımlanabilir.

Bir olumsuzluğa yolsuzlukdenilebilmesi için öncelikle kamu ve diğer kişilerden oluşan iki tarafın olması, paylaşılanın da kamu kaynağı olması gerekiyor.

Kamu kaynağının, kanunaaykırı işlemlerle elde edilmesine engel olunurken, başkalarının cebine girmesi veya kamu kaynağının fazla ya da yersiz olarakkişilere aktarılması söz konusudur.

Örnekler verelim.

Yaklaşık maliyeti 17 Milyon lira hesaplanmış bir yıllık temizlik işien düşük 22 Milyon lirateklif verene ihale edilmiş ve aynı uygulama bir sonraki yılda da yapılmış olsun.

Hiç şüphe yok ki her bir ihalede kurum yaklaşık 5 milyon lira zarara uğratılmıştır. [Bu yolsuzluk tanımına uyan bir örnektir.]

[30.000.000 TL] bedelli bir işin sözleşmesi, yargı kararı ile iptal edildiğinde yapılacak tek şey bir ay içindesözleşmenin iptali ve gereklerinin yerine getirilmesidir.

Eğer yerine getirilmeyerek kurumun% 40- % 20 ayrıca ilave inkâr tazminatı ödemesine sebep olunursa,ilave 12 Milyon Lira fazladan ve paylaşarak ödenmiş olacağından,yolsuzluk tanımının bariz bir örnek olacaktır.

Çünkü, yasal işlem yapılmış olsaydı % 40 fazla ödeme söz konusu olmayacaktı.

Emsali bir daireninaylık kira bedeli 600 TL iken, apartmanın tamamı kamu ihtiyacı için kiralanırken her bir dairesi için 1.300 Lira aylık kira ödenmek üzere 5 yıllığına kiralanmış ise her bir daire için aylık 700 TL kamu kaynağı başka kişilere paylaşılarak aktarılmış olacaktır.

Kurumun avukatı var iken, çok yüksek miktarda avukatlık ücreti hesaplanan uyuşmazlıkların, eş dost eski ortak avukata verilerek takip ettirilmesi yine aynı olup büyük miktarda avukatlık ücreti kurum yerine hedeflenmiş kişilere yönlendirilmiş olacaktır.

Bir yapım işinde %33 gibi en yüksek bir oranda indirimle ihale sonuçlandıktan sonra, % 30 indirimli teklifi veren kişinin şikayeti ile ihalenin iptal edilerek, bu defa pazarlık yöntemiyle yapılan aynı ihalede, önceki ihalede % 30 indirim veren kişiye, bu defa % 3 indirimle ihale edilmesi işleminde % 27 kamu zararı söz konusu olacaktır ve bariz bir yolsuzluk söz konusudur.

Vergi kayıp kaçağı ihbar edildiğinde, ihbar edilenin kimliği ve kişiliğine bakılarak, çeşitli yöntemlerle bekletilip zaman aşımına uğratılması veya bekletilerek çıkacak aftan faydalandırılması bir başka farklı yolsuzluk örneğidir.

İSRAFTA İSE DURUM AYNI DEĞİLDİR.

İsrafta, işlemler yasalara uygundur ancak yerindelikte problem vardır.

Yapılmasa da olabilecek iken harcama yapılması veya daha az harcama ile yetinilmesi gerekirken gereğinden fazla harcama yapılması, zamansız harcamalar söz konusudur.

Örneğin;

Bir kamu idaresi binasında birçok yöneticinin oda duvarlarına, gerekmediği halde ahşap kaplama yapılması.

Mermer kaplı koridorlara kırmızı halılar döşenmesi.

Yeni ve kullanılır durumdaki masaların ve koltukların, idareciler değiştikçe yenilenmesi.

İsrafın başlıca örnekleridir.

Zaten bu uygulamaları yapan idareciler ve diğer çalışanlar genelde üstünlüğü bilgiyle değil gösteriş ile sağlayabilmekte olduklarından, sıklıkla yapmaktadırlar.

Ye kürküm ye misali!

Bu yasal olmayan uygulamaları yapanlar, ve çeşitli saiklerle bu hukuksuzlukları göz ardı edenler acaba birçok hasta vatandaşın, pahalı olduğu için ulaşamadığı ilaç bedellerinin devlet tarafından da karşılanamaması sonucuna katkı yaptıklarını biliyor olabilirlermi?Hiç zannetmiyorum.

[Muhakkak ki Allah, israf eden ve çokça yalan söyleyen kimseleri hidâyete erdirmez.]