Köpek balıkları Antalya sahiline neden geliyor?

Geçtiğimiz günlerde Antalya’nın en tanınmış dalgıçlarından biri de olan su ürünleri uzmanı Prof. Mehmet Gökoğlu ile Türkiye’nin tanınmış dalış hocası ve sualtı fotoğrafçısı Adnan Büyük, sosyal medya hesaplarından turizm kentimizde gözlemledikleri iki büyük tehdidi vurgulayan açıklamalar yaptılar. Prof. Gökoğlu geçtiğimiz yıl küresel ısınma ve kirlilik nedeniyle Marmara ve Ege Denizi’nde oluşan müsilajın Konyaaltı sahilinde de görüldüğünü ima eden video görüntülerini paylaştı. Prof. Gökoğlu müsilajın ismini vermediği ancak görüntülerini eklediği paylaşımına, “Bu videonun adı erken uyarı. Yorumsuz. Siz ne anlarsanız… Başka Antalya yok” yorumunu yapmıştı. SALDIRGAN MAKO TÜRÜ ANTALYA SAHİLİNDE Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Gökoğlu’nun bu paylaşımının yanı sıra Türkiye’nin tanınmış dalış hocalarından olan sualtı fotoğrafçısı Adnan Büyük’de, Antalya Körfezi’nde insanlara saldıran türden Mako türü köpek balıklarının gördüklerini açıklamıştı. Adnan Hoca’nın da bu paylaşımına mako tür köpek balıklarını Antalya Körfezi’nde gören takipçileri de destek vermiş, kendilerinin de bu saldırgan köpek balıklarını sahildeki balık çiftliklerinin çevresinde gördüklerini belirterek, ağlardaki balıklara dahi saldırdıklarını ifade etmişlerdi. Bu iki paylaşım, Akdeniz’in hem temizlik hem de güvenlik açısından üst sıralarda yer alan ünlü plajı Konyaaltı’nın hem turistik geleceği için hem de kent sakinlerinin bilmesi gereken önemli bir uyarı özelliği taşıyordu. Özetle Antalya sahillerinde mako türü saldırgan köpekbalıklarının gezindiği gerçeği her ne kadar dillendirilmek istenmese de bir tehdit olarak yerini koruyor. Peki Antalya sahillerine gelen mako türü köpek balıkları neden kıyıya bu kadar yanaşarak insanlar için tehdit oluşturuyor? Antalya Körfezi’nde saldırgan köpek balıklarıyla ilk kez mi karşılaşılıyor? Bu ve buna benzer soruların cevaplarını vermek çözüm alınmasında belirlenecek rota için önem taşıyor. GEMİDEN ATLAYAN ER’E SALDIRDI Antalya sahillerinde tarihin tozlu raflarında yer alan bir köpek balığı saldırısı bulunuyor. 1970 yılında Antalya Konyaaltı Plajı'nda yaşanan olayda Deniz Kuvvetleri'ne ait bir gemiden denize atlayan bir er saldırıya uğruyor. Deniz kıyısında bulunan eski şehir mezbahasından gelen kanın kokusundan dolayı kıyıya yaklaşan köpekbalıklarının erin çeşitli yerlerinden parçalar kopardığı kayıtlara geçmiş. Dünya çapında her yıl ortalama 75 köpekbalığı saldırısı gerçekleşiyor. Bunlardan yaklaşık 10’u ölümle sonuçlanmakta. Köpekbalıklarına neredeyse tüm denizlerde rastlanabiliyor. Köpekbalıkları okyanus ve deniz kıyısındaki saldırılar yetmezmiş gibi tatlı sularda da bulunabiliyor. Ortadoğu’da Kızıldeniz ve Akdeniz, deyin yerindeyse köpek balığı kaynıyor. Bu balıklar nehirlerden içeri girerek tatlı sularda yüzen insanlara da saldırıyor. Akdeniz başta olmak üzere denizlerimizde 34 köpekbalığı türü yaşıyor. Dünyada saldırgan olduğu bilinen 4 tür köpekbalığından 3'ü Türkiye'de varlığını sürdürüyor. 'Jaws' filminde konu edilen 'Büyük Beyaz Köpekbalığı' da bu türler arasında. Sularımızdaki köpek balığı türlerinden çoğu zararsız. Diğer yandan küresel ısınma ile pek çok yırtıcı tür köpek balığı kuzey enlemlere çıkmaya başladı bile... Denizlerimizde Camgöz, Pamuk Balığı, Dikburunlu köpekbalıkları, Büyük Beyaz, Sapan balığı, Kedi Balığı, Sivri Camgöz, Çekiçbaşlı köpekbalığı, Domuz balıkları, Katran balıkları, Köpek Balığı, Kum köpekbalıkları, Küt burunlu köpekbalığı, Çivili Köpekbalığı, Siyah Köpekbalığı, Mahmuzlu Camgöz, Keler..v.s. gibi türler yaşamakta. TÜRKİYE’DEKİ KÖPEK BALIĞI SALDIRILARI Ülkemizde 100 yıl içinde kayda geçen 18 köpekbalığı saldırısı var. Örneğin 1967 yılında, İstanbul Tuzla'da zıpkınla balık avlayan Dr. Güngör Güven daldığı sırada bölgede bulunan köpekbalıkları tarafından parçalandı. Aralarında Rahmi Koç’un da olduğu bir grup dalgıç yaptığı aramalarda, Dr. Güven’in yalnızca elini ve parçalanmış dalış malzemelerini bulabildi. 1983'te İzmit Dilova'sında zıpkınla avlanan bir avukat 'büyük beyaz köpekbalığının saldırıya uğradığını açıklamıştı. Şu aralar denizlerimizden sadece Akdeniz'de rastlanabilen büyük beyaz eskiden Marmara denizi'nde de bolca bulunmaktaydı. Boyu 7 metreye kadar ulaşabilen, 'Harharyas' (Rumcadan geçmiş) diye anılan büyük beyaz'ı görmek kılıç ve orkinosun azalmaya başladığı 60'lı yılların sonuna kadar sıradan bir olaydı. Kayıtlara geçen ilk büyük beyaz saldırısı 1930'larda Küçüksu Kasrı açıklarında gerçekleşir. İngiliz Başkonsolosluğu mensubu iki kişi küçük sandallarıyla orkinos avlarken büyük beyaz ortaya çıkar ve sandalı devirir. İki kişiden bir daha haber alınamaz. Türkiye’nin ilk balık adamlarından olan Doktor Zareh Magar' da İstanbul'a yaklaşık 25 km mesafede olan Sivriada'da tüple zıpkın balıkçılığı yaparken bir büyük beyazın saldırınsa uğramış ve denizin keskin dişlerine yem olmaktan kılpayı kurtulmuş. Kaynak: Sadullah Ayaşlı 'Boğaziçi Balıkları (1937) İNSANLARA NEDEN SALDIRIYOR? Denizlerin en tehlikeli ve yırtıcı canlıları olan köpek balıklarının insanlara saldırma nedeni, aslında insanlardan beslenmeleri değil. Ve hatta bu yırtıcı canlılar insan etinden de pek haz almazlar ve yemekten de hoşlanmazlar. “Madem insan etinden hoşlanmıyorlar, neden saldırıyorlar?” diye merak ediyor olabilirsiniz. Fark ettiyseniz köpek balıkları insanlara saldırdıklarında onları yemezler ve yalnızca yaralayıp bırakırlar. Bilim insanlarına göre bu saldırıların ve yaralamaların nedeni, insanları denizaslanlarına benzetmeleridir. Dolayısıyla da insanlara bu deniz canlısına benzettikleri için saldırırlar ve yaraladıklarında onların denizaslanı olmadıklarını fark ederek bırakıp uzaklaşırlar. GELELİM ANTALYA SAHİLLERİNDE NE ARADIKLARINA Antalya sahillerinde çeşitli türde köpekbalıkları görülüyor. Ancak bunların arasında yakın zamanda görülen saldırgan Mako türleri endişe yaratıyor. Köpekbalıklarının sahillere gelmesinin en önemli sebebi olarak iklim değişikliği gösteriliyor. Balık türleri iklim değişikliği nedeniyle kıyılara yanaştıkça köpekbalıkları da aynı zamanda yemleri olan bu balıkların peşinden sahillere geliyor. Öte yandan denizlerdeki balık çiftlikleri de köpek balıklarının o bölgelere gelerek sahillere yaklaşması. Antalya sahilindeki balık çiftliklerinin çevresinde köpek balıklarının görülmesi de bunun göstergesi. Öte yandan köpekbalıkları turistik yatlardan atılan yiyeceklere de büyük ilgi gösteriyor. Bu yatları takip ederek sahillere kadar gelebiliyorlar. Bu arada önemli bir detay daha var. Denize parça et atarak avlanan balıkçılar ve turist tekneleri de köpek balıklarının sahillere yaklaşmasında önemli bir unsur. Antalya’nın ve plajlarının dünyanın en güvenli sahilleri arasında olması, turizmin zarar görmemesi açısından bu tehditleri bertaraf etme zorunluluğunu ortaya koyuyor. Köpekbalıklarını sahile çeken unsurlara çözüm bulunmasının önemi açıkça ortada duruyor.

31 Mart yerel seçim yaklaşırken belediye başkanları aldığı maaş merak konusu oldu! İşte Antalya'da hangi belediye başkanı ne kadar maaş alıyor?