Güneşten daha parlak dev bir gaz topu bulundu! Saniyede en az 1000 kez dönüyor

Güneşten 570 milyar kat daha parlak olan bu gök cisimciğinin varlığını hayat etmenin bili zor olduğu ifade ediliyor.  Pekibu cisimcik nedir? Astronomlar tam olarak emin değiller ama birkaç teorileri var.

Bunun çok nadir görülen bir süpernova türü olabileceğini düşünüyorlar - buna magnetar deniyor - ama o kadar güçlü ki fiziğin enerji sınırlarını zorluyor, başka bir deyişle, bugün itibariyle şimdiye kadar görülen en güçlü süpernova.

O KADAR UZAKTA Kİ ÇIPLAK GÖZLE GÖRÜLEMİYOR

Bu nesne o kadar parlak ki gökbilimciler onu tanımlamanın bir yolunu bulmakta gerçekten zorlanıyorlar. Ohio Eyalet Üniversitesi'nde astronomi profesörü ve ekibin baş araştırmacısı KrzysztofStanek, "Eğer gerçekten bir magnetarsa, sanki doğa magnetarlar hakkında bildiğimiz her şeyi alıp 10’a katlamış gibi" dedi. Nesne ilk olarak, evrendeki parlak nesneleri algılamak için kullanılan küçük bir teleskop ağı olan Tüm Gökyüzü Otomatik Süpernova Araştırması ekibi tarafından tespit edildi. Bu nesne korkunç derecede parlak olmasına rağmen, 3,8 milyar ışıkyılı uzaklıkta olduğu için hala çıplak gözle görülemiyor.

ASAS-SN, başladığı 2014 yılından bu yana yaklaşık 250 süpernova keşfetti, ancak bu keşif, yani ASASSN-15lh, büyüklüğü nedeniyle öne çıkıyor. Ortalama bir süpernovadan 200 kat, güneşten 570 milyar kat ve Samanyolu Galaksisindeki tüm yıldızların toplamından 20 kat daha parlak.

“Sormalıyız, bu nasıl mümkün olabilir?” dedi Stanek. "Bu kadar parlak bir şekilde parlamak için çok fazla enerji gerekiyor ve bu enerjinin bir yerden gelmesi gerekiyor."

Ohio Eyaletinde astronomi profesörü olan ToddThompson'ın bir olası açıklaması var. Süpernova, milisaniye manyetar adı verilen son derece nadir bir yıldız türü üretebilirdi - çılgınca güçlü bir manyetik alana sahip, hızla dönen ve çok yoğun bir yıldız.

Manyetarlar işte böyle çılgın: Bu kadar parlak parlamak için, bu magnetarın saniyede en az 1000 kez dönmesi ve tüm bu dönme enerjisini neredeyse yüzde 100 verimlilikle ışığa dönüştürmesi gerekiyor - bu da onu en uç örnek yapıyor fiziksel olarak mümkün olan bir magnetarın.

Bu kısıtlamalar göz önüne alındığında," dedi Thompson, "bundan daha parlak bir şey görebilecek miyiz? Eğer gerçekten bir magnetar ise, o zaman cevap temelde hayırdır.”

Önümüzdeki aylarda Hubble Uzay Teleskobu, astronomlara bu nesneyi çevreleyen ana galaksiyi görmeleri için zaman tanıyarak bu gizemi çözmeye çalışacak. Ekip, bu parlak nesnenin büyük bir galaksinin tam merkezinde yer aldığını - yani nesnenin bir magnetar olmadığını - ve etrafındaki gazın aslında süper kütleli bir kara deliğin kanıtı olduğunu bulabilir.

Ohio Eyaletinde astronomi profesörü olan çalışmanın ortak yazarı ChristopherKochanek, eğer durum buysa, o zaman parlak ışık yeni bir olay türü ile açıklanabilir. Daha önce bir galaksinin merkezinde hiç görülmemiş bir şey olurdu.

İster bir manyetar, ister süper kütleli bir kara delik veya tamamen başka bir şey olsun, sonuçlar muhtemelen evrende nesnelerin nasıl oluştuğuna dair yeni düşüncelere yol açacaktır.

MAGNETARLAR NEDİR?

Nötron yıldızları oluştuklarında, her on tanesinden biri çok garip bir şey yapar ve evrenin en gizemli ve korkunç nesnesine dönüşürler: Magnetar. İsmini duymuş olabilirsiniz ama nedir bu magnetar?

Söylediğimiz gibi magnetarlar, süpernovadan oluşan nötron yıldızlarıdır. Fakat oluşumları sırasında sıra dışı bir şey olur ve manyetik alanları çok yoğun seviyelere çıkar.

SIRADAN BİR NÖTRON YILDIZI TRİLYON GAUSS GÜCÜNDE MANYETİK ALANA SAHİPTİR.

Bir fikre göre eğer dönmeyi, sıcaklığı ve bir nötron yıldızının manyetik alanını alıp da mükemmel bir noktada bir araya getirirseniz, dinamo mekanizması manyetik alanın kuvvetini binlerce kez artırıyor.

Fakat son çalışmalar magnetarların nasıl oluştukları hakkında daha teşvik edici ipuçları vermekteler. Astronomlar Samanyolu Galaksisi’nden kaçış rotasında bir magnetar keşfettiler. Çift yıldız sistemlerinde, bileşenlerden biri süpernova olarak patladığında dışarı savrulan bu gibi yıldızları daha önce görmüştük. Yani bu magnetar daha önceden bir çift yıldız sisteminin üyesiydi.

Başlangıçta daha küçük kütleli olan bileşen, süpernova olarak patladı ve yoldaşını kaçış rotasına itti ve ikinci yıldız yok oldu, fakat sıradan bir nötron yıldızı olmak yerine, onca çift yıldız etkileşimleri onu bir magnetara dönüştürdü. İşte tamam, gizem çözüldü mü?

MANYETİZMANIN GÜCÜ

Magnetar üzerindeki manyetik alanın büyüklüğü hayal gücünün sınırlarını zorluyor. Yer’in çekirdeğinde manyetik alan kuvveti yaklaşık 25 gauss ve yüzeye geldiğimizde hissedilen yaklaşık yarım gausstur. Sıradan çubuk mıknatıs yaklaşık 100 gausstur. Sıradan bir nötron yıldızı trilyon gauss gücünde manyetik alan kuvvetine sahiptir. Magnetarlar, katrilyon gauss ile bunun 1000 katı daha kuvvetlidirler.

Peki bir magnetara yaklaşacak olursanız ne olur? Şöyle ki; manyetik alan o kadar kuvvetlidir ki bir magnetar 1000 km mesafeden vücudumuzdaki atomların elektronlarını mahvedebilir ve tam anlamıyla atomik seviyede parçalara ayrılırdınız. Atomların kendileri bile çubuk şeklini alırdı ve hayatınızı devam ettirebilmeniz için gereken kimyasal yapı yok olurdu.

Fakat magnetarın güçlü manyetik alanı içerisine hapsolmuş ölümcül seviyedeki radyasyon sebebiyle anında öldüğünüz için bunun farkına bile varmazdınız.

Magnetarların en hayret verici yanlarından biri de yıldız sarsıntılarıdır. Depremlerin, yıldız üzerinde olanları. Nötron yıldızları oluştuklarında, içindeki yozlaşmış ölü maddeyi çevreleyen çatlaklarla kaplı bir kabukla sarılıdır. Nötron yıldızı üzerindeki bu çatlaklar aynı Yer’deki tektonik tabakalardaki çatlaklar gibi kırılabilirler. Bu olduğunda magnetar, Samanyolu boyunca rahatlıkla görebileceğimiz bir ışınım salar.

Aslında şimdiye kadar kayda geçmiş en güçlü yıldız sarsıntısı 50.000 ışık yılı uzaklıktaki SGR 1806-20 adındaki manetarda oluşmuştur. Bu yıldız sarsıntılarının 10’da 2’sinde Güneş’in 100.000 yılda saldığı enerjiden daha fazlası salınmaktadır. Ve bu süpernova bile değildir, sadece magnetarın kabuğundaki bir çatlaktır.

Haberlerimizi Instagram, Facebook, Twitter, Telegram hesaplarımızdan ve YouTube kanalımızdan takip edebilirsiniz.