Yumurtalık kistleri zararlı mı?

Yumurtalık kistleri çoğu kadının yaşadığı bir problem olarak biliniyor.

Medical Park Antalya Hastane Kompleksi Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi'nde görevli Dr. Öğr. Üyesi Yakup Yalçın yumurtalık kistleri hakkında merak edilen soruları yanıtladı. 

Yumurtalık kistleri nedir, zararlı mıdır?

Yumurtalıkkistleri veya diğer adıyla“over kistleri” her yaşta görülebilir, ancak çoğunlukla üreme çağındaki kadınlarda görülür ve bu kistlerin çoğu“fonksiyonel kist” dediğimiz zararsız kistlerdir.

Üreme çağındakikadınlar her ay “folikül” adı verilen ve içinde yumurta hücresini içeren küçük bir kist geliştirir.Ortalama 3cm çapa ulasan bu kistler adet döneminin ortasına tekabül eden günlerde çatlar.

Bu olayın adı yumurtlamadır. Gebeliğin oluşması ve adet döngülerinin düzenliolması için yumurtlamanın olması şarttır. Ancak bazıadet dönemlerinde foliküllerçatlayamaz ve fazla büyüyebilir.

Bu kistler korkulacak kistler değildir ve genellikle üç ay içerisinde kendiliğinden kaybolurlar. Eğer üç aydan uzun süren kistler olursa ileri araştırma gerekebilir.

Yumurtalık kistlerinin belirtileri nelerdir, tanısı nasıl konur?

Yumurtalık kistleri çoğu zaman belirti vermezler ve tanısıgenellikle rutin jinekolojik muayene esnasında konur.

Ancak, adet düzensizliği, lekelenme veya adet görememe, ağrılı adet görme, kasıklarda ağrı, karında dolgunluk ve basınç hissi, karında ele gelen kitle, sık idrara gitme ve barsak alışkanlıklarının değişmesi, infertilite(kısırlık) gibi belirtiler olabilir.

Vajinal yolla veya karından yapılan ultrasonografi ile kolayca tanı konulur.Ultrasonografi,kistin tipinin iyi veya kötü huylu olup olmadığı hakkında bize bilgi verebilir. Daha ileri inceleme yöntemleri olan Tomografi veya MR gibi görüntüleme yöntemlerine nadiren gerek duyulur.

Ayrıca kistin iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığı hakkında ön bilgi verebilen“tümör markerları” dediğimiz kan yoluyla bakılan belirteçler vardır.

Bu tümör belirteçlerinden yumurtalık kanserini en iyi gösteren Ca-125’tir. Ailede yumurtalık kanseri öyküsü olanlarda, menopoz sonrasıgelişen kistlerde veya kanser şüphesi olan durumlarda Ca-125 değeri bize yol gösterebilir. Kistlerin kesin tanısı patoloji tarafından doku incelemesi ile konulur. Bunun için kapalı (laparoskopi) veya açık ameliyat ile kist alınarak patolojiye gönderilir.

Yumurtalık kistlerinin tedavisi nasıldır, ameliyat gerekli midir?

Bazen fonksiyonel yumurtalık kistlerini tedavi etmek için doğum kontrol hapları verilebilir. Ancak bu haplar kistin tamamen geçirmez, sadece yumurtlamayı durdurarak daha fazla büyümesini engeller.

Doğum kontrol hapları, özellikle sigara içenler ve 35 yaşından büyüklere tavsiye edilmez.

Fonksiyonel kistlerin yanı sıra yine iyi huylu olan fakat ameliyat gerektiren bazı kistler vardır. Bunlar çikolata kisti (endometrioma) ve dermoid kistlerdir.

Bu kistler ameliyat gerektirir ve laparoksopik (kapalı) yöntemle kolayca çıkarılabilir. Ancak bazı durumlarda yumurtalıktorsiyonu (etrafında dönüp boğulması) vekist rüptürü (kistin patlaması) yoğun karın ağrısı olabilir ve acil ameliyat gerekir.