Antalya Tabip Odası'ndan korkutan açıklama! Maymun çiçeği hastalığında Antalya riskli bölge

Antalya Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Figen Sarıgül Yıldırım, Antalya’nın bir  turizm kenti olması dolayısıyla Maymun Çiçeği Hastalığı  konusunda riskli bölgeler içerisinde yer aldığını söyledi.

29 Haziran 2022 itibariyle ülkemizde  ilk Maymun Çiçeği Hastalığı olgusunun  tespit edildiğini Antalya’nın bir  turizm kenti olması dolayısıyla Maymun Çiçeği Hastalığı  konusunda riskli bölgeler içerisinde yer aldığını belirten Doç. Dr. Yıldırım, “Maymun çiçeği hastalığının belirti ve bulgularının belirgin olması, şimdi ki bilgilere göre belirtisiz infeksiyon yapmaması, yakın ve uzun süreli temas ile bulaşması, bir DNA virüsü olduğundan daha az mutasyon geçirmesi ve kolay değişime uğramaması (COVID-19’daki gibi yeni varyantların çıkmaması) gibi faktörler göz önünde bulundurulduğunda COVID-19 gibi bir pandemiye yol açması pek beklenmemektedir” ifadelerini kullandı.

KOORDİNASYON GEREKLİ

Doç. Dr. Yıldırım, "Büyüyen uluslararası salgının kontrolü, halk sağlığı görevlileri, klinisyenler ve topluluk arasında bilgileri yaymak, uygun teşhis testleri elde etmek, temaslı izlemeyi uygulamak ve etkilenen bireylerin ve temaslılarının tıbbi bakıma erişimini sağlamak için dikkatli bir koordinasyon gerektirmektedir. Maymun çiçeği hastalığı yeni bir hastalık değildir. Maymunlarda 1958’de tespit edildikten sonra insanlarda ilk olgu 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde görülmüştür. Şimdiye kadar Afrika dışında görülen olguların tamamının Afrika’dan gelen insanlar veya getirtilen kemirgenlerden kaynaklandığı bilinmektedir. Ancak Afrika dışında tespit edilen olgu sayısı son bir hafta içinde, bugüne kadar Afrika dışında görülen toplam olgu sayısını aşacak kadar arttığı için Dünya Sağlık Örgütü ve bilim camiasının dikkatini çekmiştir" diye konuştu.

BAKIN HANGİ HAYVANLARDAN BULAŞIYOR!

29 Haziran itibariyle Afrika dışındaki 51 ülkeden toplam 5115 olgu bildirildiğini belirten Doç. Dr. Yıldırım, "Olguların büyük kısmı İngiltere, Almanya, İspanya, Fransa, Portekiz. ABD, Kanada ve Hollanda’dadır. Bu olguların ortak bir kaynaktan kaynaklanıp kaynaklanmadığı bilinmemektedir. Hastalığın etkeni maymun çiçeği virusu (Monkeypox Virus); çiçek virusuna akraba bir virusudur. Adında 'maymun' geçmekle birlikte maymunlardan daha çok sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerde bulunan ve onlardan insana geçen bir hastalıktır. Maymun çiçeği hastalığı olarak isimlendirilmesinin nedeni, ilk olarak 1958’de araştırma laboratuvarındaki maymunlarda çiçek benzeri bir hastalık salgını yapınca farkına varılmış olmasıdır" diye konuştu.

Bulaşma şekillerini tek tek anlatan Doç. Dr. Yıldırım, "Virüs insana, infekte hayvan, infekte insan veya virüsla kirlenmiş cansız maddeler (giysiler, havlu, çarşaf vb.) ile yakın temas sonucunda bulaşmaktadır. Virüs sağlıklı kişilere, ciltteki gözle görülemeyecek çatlaklar/çizikler, mukozalar (ağız, burun, göz) veya solunum sistemi aracılığıyla girer. İnfekte hayvandan insanlara (zoonotik) bulaşma ısırık, tırmalama, hayvanın kan ve vücut sıvıları ile veya etiyle temas, lezyonlara direkt temas veya tüm bunlarla kirlenmiş cansız materyalden indirekt yolla gerçekleşebilmektedir. İnsandan insana bulaşmanın esas olarak büyük solunum salgısı damlacıkları ile olduğu düşünülmektedir. Büyük damlacıklar uzak mesafelere gidemediğinden insandan insana bulaşma için; yüz yüze, uzun süreli ve yakın temas gereklidir. Bu da COVID-19’a benzer büyük salgınlar yapmasını engelleyebilecek bir özelliktir. Virüs infekte insanın vücut sıvılarına, cilt lezyonlarına doğrudan temas ile direkt olarak veya yine bunlarla kirlenmiş cansız maddelerle temas ile dolaylı olarak cilt ve mukozalar yoluyla bulaşabilir. Cinsel yolla bulaşma kesin olmamakla birlikte yakın temas söz konusu olduğundan cinsel ilişki sırasında bulaşması mümkündür. Geçen hafta içinde görülen olguların bir kısmının bu yolla bulaştığı yönünde bildirimler vardır" dedi.

SEYAHATE ÇIKANLAR RİSK ALTINDA

"Hastalık belirtileri gösteren kişilerin son bir ay içinde riskli bölgelere seyahat edip etmedikleri ya da benzer belirtileri olan birileri ile yakın temasları olup olmadığı sorgulanmalıdır" diyen Doç. Dr. Yıldırım, "Maymun çiçeği hastalığından şüphe edildiği durumlarda lezyonlardan uygun şekilde elde edilmiş ve gerekli güvenlik önlemleri alınarak paketlenmiş örneklerin ilgili laboratuvara gönderilmesi gereklidir. Tahmin edileceği gibi bu test, rutin laboratuvarlarda yapılamaz ancak gerekli malzemenin, personelin olduğu biyogüvenlik düzeyi 2 laboratuvarlarda yapılabilir. Günümüzde tanı, PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) ile virusa ait DNA’nın örneklerde gösterilmesine dayanmaktadır. Maymun çiçeği hastalığının tanısını kan örneklerinden koymak çok olanaklı değildir. Virus, kanda çok kısa süre kaldığından PCR ile saptamak genellikle mümkün olmaz. Antijen ve antikor testleri de daha önce uygulanan çiçek aşısı vb. nedenlerle her zaman doğru sonuç vermez" diye konuştu.

ÖZELLİKLE ÇOCUKLARA DİKKAT!

Çocuklarda daha sık görüldüğüne işaret eden Doç. Dr. Yıldırım, "Maymun çiçeği genellikle 2-4 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşmektedir. Ancak bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve küçük çocuklarda ağır hastalık görülebilmektedir. Genel olarak hastalanan kişilerin yüzde 3-6’sı, çoğunluğu küçük çocuklar olmak üzere, maalesef kaybedilmektedir. Orta Afrika alt tipinde öldürücülük yüzde 11’e kadar çıkabilmekle birlikte güncel olgulara neden olan Batı Afrika alt tipinin öldürücülüğü daha düşüktür (yüzde 1). Maymun çiçeği hastalığı için yaygın kullanılan bir ilaç yoktur. Şimdiye kadar görülen olgular, antiviral ilaçlar ve çiçek immünoglobulini uygulanarak kontrol altına alınmıştır. Ancak bu ilaçlar  dünyada yaygın olarak bulunmamaktadır" şeklinde konuştu.

ABD’de maymun çiçeği hastalığı için kullanılmak üzere 2019 yılında FDA tarafından onaylanmış JYNNEOSTM (Imvamune ve Imvanex adları ile de bilinmektedir) isimli aşı bulunmaktadır. Bu zayıflatılmış (atenüe) aşı, çiçek ve maymun çiçeğine karşı etkilidir. Laboratuvarda bu tür viruslarla çalışanlara ve salgın durumunda temas edenlerde kullanılmak üzere kısıtlı sayıda mevcut olduğu bilinmektedir. Aşı temastan sonra da uygulanabilmektedir.

SEVİNDİRİCİ HABER!

Doç. Dr. Yıldırım, "Maymun çiçeği hastalığının belirti ve bulgularının belirgin olması, şimdiki bilgilere göre belirtisiz infeksiyon yapmaması, yakın ve uzun süreli temas ile bulaşması, bir DNA virusu olduğundan daha az mutasyon geçirmesi ve kolay değişime uğramaması (COVID-19’daki gibi yeni varyantların çıkmaması) gibi faktörler göz önünde bulundurulduğunda COVID-19 gibi bir pandemiye yol açması pek beklenmemektedir. 29 Haziran 2022 itibariyle ülkemizde bir olgu tespit edilmiştir. Antalya ili turizm kenti olması dolayısıyla riskli bölgeler içerisinde yer almaktadır. Bu büyüyen uluslararası salgının kontrolü, halk sağlığı görevlileri, klinisyenler ve topluluk arasında bilgileri yaymak, uygun teşhis testleri elde etmek, temaslı izlemeyi uygulamak ve etkilenen bireylerin ve temaslılarının tıbbi bakıma erişimini sağlamak için dikkatli bir koordinasyon gerektirmektedir" dedi.

Haberlerimizi Instagram, Facebook, Twitter, Telegram hesaplarımızdan ve YouTube kanalımızdan takip edebilirsiniz.