Yörükler tepkili: "Bizim öyle geleneklerimiz yok"

Deve güreşleri özellikle Çanakkale ile Antalya arasındaki Yörük yaşam alanlarında sıkça rastlanan bir gösteri türü. Bunun yanı sıra yasak olmasına rağmen yine Yörük kültürü denilerek Antalya’nın bazı ilçelerinde köpek dövüşleri de yapılıyor.

Geçtiğimiz aylarda Kumluca’da şenliklerde belediye desteğiyle gerçekleştirilen, ‘Eşekli Yörük Futbolu’ da kültürel bir etkinlik olarak lanse edilince Yörükler bu duruma isyan ederek sosyal medyadan tepki gösterdi. 

“Biz dövüşeni, boğuşanı ayırırız”

Deve ve köpeklerin Yörük’lerin olmazsa olmaz yol arkadaşları olduğu belirtilerek bu hayvanların kavga ettirilmesinin Yörük kültüründe yer almadığı belirtiliyor.

Sosyal medyada gruplar kuran Yörükler, kendi kültürleri olarak kamuoyuna lanse edilen bu insanlık dışı gösterilerin kendi toplumlarında yer almadığını belirterek, “Tam tersine Yörükler dövüşeni, boğuşanı birbirine zarar vermesin diye ayırırlar, kayıtlarda bunlar var. Yine gelenek ve göreneklerimizde at üzerinde bazı oyun ve yarışmalar var. Ancak bunlar dövüş değil. Yörükler yol arkadaşlarını dövüştürerek bundan keyif alan insanlar değildir” şeklinde tepki gösteriyorlar.

“Eşekli Yörük Futbolunu ilk kez duyduk”

Karakoyunlu Yörükleri, deve güreşi ve köpek dövüşlerinin kendi kültürlerinde yer almadığını belirterek, “Bu insanlık dışı gösteriler bizim kültürümüzde yok. Bizim kültürümüzde yoksa diğer Yörük oymaklarında da yoktur” diye konuşuyorlar. Geçtiğimiz aylarda Kumluca’da gerçekleştirilen ve Yörük kültürü olarak lanse edilen ‘Eşekli Yörük Futbolu’nun da ilk kez karşılaşılan bir spor olduğunun altı çizilen tepkilerde şu ifadelere  yer veriliyor; 

“Yetkililerin söylemesi üzücü”

Kış aylarının yaklaştığı şu günlerde yöremizde gelenek haline gelen deve güreşleri yine yapılmaya başlanıyor. Evet develer Yörüklerin vazgeçilmezidir. Çünkü develer Yörüklerin göç sırasında ve diğer işlerindeki yük taşıma işleminde en çok yardımcı olan hayvanlardır. Bu yönde devecilik Yörüklerin en vazgeçilmez geleneğidir. Ancak deve güreşleri Yörüklerin bir geleneği değildir. Şöyle ki;

Deve güreşleri ülkemizde Çanakkale - Kumluca arasında yapılan etkinliklerdir. Halbuki Türkiye'nin her yöresinde Yörük yaşamaktadır. Eğer deve güreşleri Yörüklere has bir gelenekse neden Anadolu'nun başka yörelerinde yoktur? Son günlerde sosyal medyada bu konuda bolca mesajlar görüyorum. “Yörüklerin vazgeçilmez geleneği olan deve güreşleri” diye. Hele hele bu açıklamaları yetkililerin ve okumuş insanların yapması üzücüdür.“

“Serik’te neden deve güreşi yok?”

Bir diğer paylaşımda ise şöyle deniliyor: “Şu deve güreşine Yörük kültürü demiyorlar mı vallahi alerji oluyorum. Antalya’nın Serik ilçesinin tamamı Yörük’tür. Yörük gelenek göreneklerini de en iyi şekilde yaşayıp sürdürürler. Ama Serik’te deve güreşi yapılmaz. Neden? Çünkü Yörüklerin geleneğinde hayvanları dövüştürmek, boğuşturmak, güreştirmek ve hayvanlara eziyet etmekten zevk almak yoktur.”

“Yahudi kervanlarında yapılırdı”

“Deve güreşi, Yahudi bezirganların İzmir-Denizli-Aydın arasında ticaret yaparlarken, kervanlarıyla Aydın’ın Germencik ilçesi Alangülü köyünde konakladıkları sırada, 1831 yılında deve dorumlarının güreşmeleriyle başlattıkları ve seyredip zevk aldıkları bir olaydır. Deve güreşleri Antalya Kemer ile Çanakkale arasındaki kıyı şeridinde yapılır. Deve güreşinin bir tek olumlu tarafı vardır. Geliri ile okul, camii yol vb bir şey yaptırılır. Türklerin ve Yörüklerin geleneğinde deve güreşi diye bir geleneği yoktur.”

Federasyon Başkanı güreşleri savunuyor

Deve güreşlerine hayvanseverler de büyük tepki gösteriyor. Hayvan hakları savunucuları develerin zarar gördüğü gerekçesiyle deve güreşlerini yasaklanmasını istiyor.

Öte yandan Yörük Federasyonu Başkanı da bu güreşleri savunarak gerekli önlemleri aldıklarını söylüyor. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplandıran Anadolu Yörükleri ve Deveciler Federasyonu Başkanı Özer Öztürk ise develerin bir zarar görmemesi için her türlü önlemin alındığını söylüyor: “Burada develerle ilgilenen yaklaşık 30 görevlimiz var. Yedişerden 14 urgancı, ayırıcı görev yapıyor.

Bunlar develerin birbirine zarar vermemesi için gerektiğinde urganları kullanarak develeri birbirinden uzaklaştırıyor. Ayrıca develerin birbirini ısırmaması için ağızlarını bağlayan ağız bağcılar vardır.

Üç tane orta hakem ve masa hakemleri gerektiğinde duruma müdahale eder. Bir deve zarar gördüğünde en fazla üzülecek olan bizleriz. Çünkü onlar bizim aile fertlerimiz gibi.”