Oyunun çocuk üzerindeki etkileri

Medicalpark Antalya Hastane Kompleksi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzm. Dr. Hakan Cengiz çocuk ve oyun arasındaki bağlantıyı MYGazete.com okurları için anlattı. 
 

Ebeveynler oyunu, çocuğun eğlenmesi, oyalanması ve başlarından savmak için bir uğraşı olarak görürler oysa oyun, çocuk için ciddi bir iştir.

Eğitim sisteminin ağırlığı nedeniyle günümüzde çocukların oyunu unuttuğu, tamamen derslere, sınavlara ve ev ödevlerine eğildiği önemli bir gerçektir. Ebeveynler okul başlayınca oyun oynamak yerine çocuk sadece ders çalışsın ister.

Birçok ebeveyn başarı beklentisi nedeniyle çocuklarının gündelik zamanlarını kendileri planlar.   Çocukların oyun oynayabilecekleri zamanları ve alanları kısıtlar.

Oysa çocuklar oyun oynarken öğrenirler ve oyun sırasında öğrenmeyi de öğrenirler. Bu da çocukların okul başarısını doğrudan etkiler. Bu nedenle çocukların gündelik yaşantısında oyun oynayabilecekleri zamanı ve alanı sağlamak önemli hale gelir.

Oyunun çocuk gelişimi üzerine faydalarını bildiğimizde çocuklarımızla oyun oynamanın, onları mutlu etmek, oyalamak, vakit geçirmek için öylesine yapılan bir işlem olmadığını anlayabiliriz.

Oyun oynamak çocuğun beslenme, sağlık, barınma ve eğitim gibi en temel ihtiyaçları arasında yer alan yasalarla da güvence altına alınmış bir çocuk hakkıdır. Oyun yoluyla çocuklar çok erken dönemlerden itibaren çevrelerindeki dünya ile etkileşmeye ve kaynaşmaya başlar. Bir ebeveyn ve bebek arasında erken dönemde karşılıklı dialogla başlayan oyun, hem bağlanmayı kolaylaştırır hem de çocuğun benlik algısı ve sinirsel gelişimini hızlandırır.

Oyun çocuğun iç dünyasına açılan penceredir ve çocuk oyun yoluyla kendini ifade eder. Özel yaşamdaki bazı sorunlarını oyun yoluyla çözebilirler. Konuşarak anlatamadıklarını oyun yoluyla anlatırlar. Çünkü, oyun çocuğun dili ve etkin bir anlatım aracıdır.  

Bir çocuğun oyununu izleyerek onun gelişimi, endişeleri, istekleri, beklentileri gibi birçok konuda fikir sahibi olabiliriz. Örneğin, çocuk kardeşini kıskanıyorsa oyun sırasında kardeşi rolündeki bebeği cezalandırabilir. Oyunun anksiyete ile başetmede önemli bir rolü vardır, oyun sırasında kontrol edebildiği için sıkıntı duyduğu şeyleri tekrarlayarak, değiştirerek baş etmesini sağlar.

Oyun çocuğun yaratıcılığını kullanmasını sağlarken, hayal gücünü, fiziksel, bilişsel ve duygusal gücünü geliştirir. Sosyal roller oyun sırasında denenir ve öğrenilir. Çocuk oyunda kendi hakkını korumayı, başkalarının hakkını gözetmeyi, sorumluluk almayı, kurallara uymayı, işbirliği ve diğer insanlara saygılı olmayı öğrenir.

Oyun oynamanın ebeveynlere katkısı var mıdır?

Çocuğumuzla oyun oynamak yalnızca onun için değil, bizim için de önemlidir.Kaliteli zaman geçirmenin en iyi yollarından biri onunla oyun oynamaktır.

 Bu durum çocuğunuza duygusal doyum sağlar.Beraber oyun oynadığınızda bu durum çocuğunuzun özellikleri hakkında size bilgi verir. Çocuklar oyun oynarken aslında kendilerini tanıtırlar, oyun esnasında kendi yeteneklerini ve sınırlarını keşfederler. Çocuğunuzla oyun oynadığınızda çocuğunuzun gelişmekte olan yönlerini daha iyi anlayabilirsiniz.

Çocuğunuzla oyun oynadığınızda onun günlük yaşantısını oyun ortamına taşıdığını göreceksiniz. Örneğin, annesi ses tonunu yükselterek konuyorsa, çocuk da oyunlarında da bebeğine karşı ses tonunu yükseltir. Bu durum, ebeveyn olarak çocuğunuza davranışlarınızda farkındalık kazanmanızı sağlayabilir.

Oyun, çocuğunuzun gelişimine katkı sağlar ve eğitici özelliği vardır. Bu yüzden çocuğunuza öğretmek istediklerinizi oyun yoluyla öğretebilirsiniz.Çocuğunuz bazı sıkıntılarını oyunlarına da yansıtır.

Dolayısıyla, özellikle dil gelişiminin yeterli olmadığı ufak çocuklarda onunla oyun oynayarak onu daha iyi anlayabilirsiniz.Oyun, çocuğun yaratıcılığını arttırdığı en önemli ortamıdır. Çocuğunuzla ne kadar oyun oynarsanız onun o kadar yaratıcılığını arttırmış olursunuz.