Çin'in Kovid-19'u 'laboratuvarda ürettiği ve izlerini gizleme çalıştığı' iddia edildi

Henüz yayımlanmayan yeni çalışmada, Çinli bilim insanlarının Kovid-19'u Vuhan'daki bir laboratuvarda oluşturdukları, ardından virüsü, yarasalardan doğal yollarla evrimleşmiş gibi göstermek amacıyla "tersine mühendislik" teknikleriyle izlerini kaybettirmeye çalıştıkları iddia edildi.

Virüsün, Çinli bilim insanlarının Vuhan'daki bir proje üzerinde çalışırken ortaya çıkmış olabileceğine dair bulgu olduğuna işaret edilen çalışmada ortaya atılan iddialar, "verinin, Çin laboratuvarlarında kasten yok edilmesi, örtbas edilmesi veya bozulması" suçlamalarını da içeriyor.

Çalışmada, Çin'de virüs hakkında değerlendirmelerde bulunan bilim insanlarının susturulduğu iddialarına da yer verildi.

Çalışmayı kaleme alan Dalgleish ve Sorensen, geçen yıl bir aşı geliştirmeye çalışırken, virüste yalnızca üzerinde oynama yapılması halinde oluşabilecek "özgün izlere" rastladıklarını belirtti.

Çalışma, "Quarterly Review of Biophysics Discovery" dergisinde yayımlanacak.

DSÖ HEYETİ VUHAR'DA ARAŞTIRMA YÜRÜTMÜŞTÜ

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Kovid-19'un kökenlerini araştırmak üzere, ilk vakaların ortaya çıktığı Çin'in Vuhan kentine uluslararası bilim insanlarından oluşan bir heyet göndermişti.

Heyet, 29 Ocak'ta başladığı saha çalışmalarında, ilk vakaların görüldüğü Vuhan Deniz Ürünleri Gıda Pazarı'nın yanı sıra virüsün bir kaza sonucu dışarı çıktığı iddialarına konu olan Vuhan Viroloji Enstitüsünde de incelemeler yapmıştı.

2002-2003 yıllarındaki Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS) salgınının ardından, yarasa koronavirüslerinin genetik bilgilerinin olduğu bir arşiv yaratmak amacıyla kurulan enstitü, Kovid-19'un buradaki laboratuvarda yapay olarak üretildiği ve yanlışlıkla dışarı çıktığı iddialarına konu olmuştu.

Çinli yetkililer, söz konusu iddiaları reddetmiş, Kovid-19'un başka bir ülkede ortaya çıktığı ve ithal dondurulmuş deniz ürünleriyle ülkeye geldiğine dair kanıtlanmayan karşı iddialar ortaya atmıştı.

DSÖ-Çin ortak çalışmasıyla Kovid-19'un kökenine ilişkin mart sonunda açıklanan raporda ise Kovid-19'un yarasalardan insanlara başka bir hayvan yoluyla bulaştığı öne sürülmüştü. Raporda, Kovid-19'un laboratuvardan çıkma ihtimali ise "en düşük ihtimal" olarak gösterilmişti.

Öte yandan bu ay bir grup bilim insanı, Kovid-19'un kökeninin hala belirsiz olduğunu ve bir laboratuvardan sızmış olabileceği teorisinin, aksini kanıtlayan sıkı bir veriye dayalı soruşturma yapılana kadar ciddiye alınması gerektiğini belirtmişti.

BİDEN'DAN ABD İSTİHBARATINA TALİMAT

ABD'de eski Başkan Donald Trump yönetimi, pek çok kez virüsün yayılmasında Pekin'i suçlamış, ABD istihbaratının geçen yılın sonunda yayınlanan raporunda virüsün Vuhan'daki laboratuvardan çıkmış olabileceğine ilişkin bulgulardan bahsedilmişti.

ABD Başkanı Biden, 26 Mayıs'ta, istihbarat kuruluşlarına verdiği talimatta, ilk kez 2019 sonunda Çin'in Vuhan kentinde tespit edilen Kovid-19'un kökenlerini araştırmak üzere çalışmalarını yoğunlaştırmaları ve 90 gün içinde sonuçlandırmaları talimatını vermişti. Biden, virüsün kökeni konusunda hayvandan bulaşma dışında laboratuvardan sızma olasılığının da değerlendirmesini istemişti.

Çin ise ABD'yi salgını "politikleştirmekle" suçlarken, uluslararası uzmanların Kovid-19’un kökenine dair Çin'in "açık ve şeffaf tutumunu defalarca övdüğünü" savunuyor.