Akdeniz Üniversitesi Teknokent'te faaliyet gösteren BabyLife Kordon Kanı Bankası Araştırma Direktörü Uzman Doktor Durmuş Burgucu ile ebeveynlerin hakkında çok da bilgi sahibi olmadığı, çocuğunuz için belki de yapacağınız en büyük yatırım olan kordon bağı kanı ile ilgili tüm detayları MYGazete.com okurları için konuştuk.
En çok karşımıza çıkan Akdeniz anemisi. Onun dışında çocukluk çağı tümörler, lösemiler, kan kanserleri, lenf kanserleri, bağışıklık sistemi yetersizliği, immün sistem yetersizliği en yaygın görülenler.
Dünyada da karşımıza benzer bir tablo çıkıyor.
Teknik altyapı burada önemli. Dünyada 2 yöntem var. Bir tanesi Türkiye’de sadece bizde bulunan otomatik robot kollu.
Diğeri de normal konveksiyonel ya da geleneksel yöntem dediğimiz normal saklama tanklarında uygulanan yöntem.
Eksi 196 derecede azot gazıyla dolu tank içerisinde muhafaza ediliyor. Dünyada ortalama 25 yıla yakın süre saklanabilmektedir.Çalışmalar bu sürenin her geçen gün arttığını göstermektedir.
Kordon kanı nedir ve neden saklanmalıdır?
Kordon Kanı, doğumdan sonra, göbek kordonu ve bebeğin eşi dediğimiz plasenta da kalan kandır. Oldukça zengin bir kök hücre kaynağı olup, başta kan kanserleri olmak üzere pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilmektedir. Bilimsel veriler bize şunu söylüyor. Kök hücre ve hücresel tedaviler önümüzdeki orta ve uzun vadede birçok tıbbi alanda insan sağlığına fayda sağlayacak. Bu genel bir perspektif ama bununla ilgili somut veriler de var. Kemik iliği nakli ihtiyacı duyulan durumlarda kordon kanı artık tartışmasız bir kök hücre kaynağı olarak kullanıyor. Dünyada 35.000 ünite kordon kanı nakil edildi. Bu özellikle lösemi, lenf kanseri, çocukluk çağı tümörler gibi şu an tedavisi zor olan ölümcül hastalıklarda standart tedavi anlamında uygulandı. İnsan hücresi tedavilerinde, insan kök hücre tedavilerinde, yenileyici, tamir edici tıp dediğimiz uygulamalarda ve 80’e yakın hastalık grubunda fayda sağlayamaktadır. Bu nedenle de çocuğun geleceğine yatırım yapmak isteyen aileler bunu tercih etmelidir.
Dünyadaki verilere baktığımızda en çok hangi hastalıklarda karşımıza çıkıyor?
En çok karşımıza çıkan Akdeniz anemisi. Onun dışında çocukluk çağı tümörler, lösemiler, kan kanserleri, lenf kanserleri, bağışıklık sistemi yetersizliği, immün sistem yetersizliği en yaygın görülenler.
Dünyada da karşımıza benzer bir tablo çıkıyor.
Bebekten alınan kanı sadece bebek mi kullanabilir, yakın akraba veya hiç tanımayan akraba dışı bir birey de kullanabilir mi?
Burada bebeğin kendisiyle ilgili bir uyum sorunu yok. Aile içi bireylerden en şanslı olanı ise kardeşler. Kardeşe uyma olasılığı kardeş olmayanlara göre çok daha yüksek. Dolayısıyla uygun tıbbi koşullar olması koşuluyla kendine ve kardeşine kullanabilir. Anne ya da babaya uygulanan bir veri yok elimizde. Akraba dışı bireylere kullanma olasılığı da var. Orda da tıpkı organ naklinde olduğu gibi doku uygunluk antijenleri gibi bir takım testlerin uygun olması lazım.
Saklanan bu kan bir kereye mahsus mu kullanılıyor?
Şu an standart tedavide tek bir şansı var ama çoğaltma ile kök hücre sayısını arttırmayla ilgili araştırmalar devam ediyor. Günümüzde kemik iliği nakli için kullanılacaksa tek bir tedavi şansı var. Diğer hastalıklar için çoğaltma işleminin olabileceğine dair az da olsa veriye sahibiz. Vatandaşlarımızın biz bir kere alırız, birden fazla hastaya yeter gibi bir düşünceye kapılmaları doğru olmayan bir yaklaşım olur. Henüz o aşamada değiliz ama orta vadede o aşamaya geleceğiz.
BabyLife olarak sakladığınız kordon kanını naklettiğiniz oldu mu?
Tabiki de, Son 6 ayda dört tane nakil yaptık. Hastalıkların da üç tanesi Akdeniz anemisi, bir tanesi de bağışıklık sistemi hastalığı. Önümüzdeki hafta da Ege Üniversitesine göndereceğiz Türk Hematoloji Derneği'nin resmi bilimsel verisine göre toplamda 300’ün üzerinde başarılı nakil yapıldı diyebiliriz.
Kordon kanını saklamak isteyen ebeveyn için süreç nasıl işliyor?
BabyLife Kordon kanı bankası olarak 81 ilde temsilcimiz mevcut. Türkiye’nin herhangi bir şehrinden veya KKTC’den bizi arayan vatandaşımıza bu hizmeti sağlıyoruz. Bulunduğu ildeki temsilciyle irtibata geçmesiyle süreç başlıyor. Ardından kadın doğum uzmanına giderek bilgi verecek. Ben kordon kanını saklatmak istiyorum. İster devlette ister özelde hiç fark etmez. Kordon kanı toplamada yetkili hekimimiz kadın hastalıkları doğum uzmanıdır. Bir kere annemizin yaptırmak zorunda olduğu tetkikler var. Uzman hekimimiz son iki ayda anneden bebeğe geçme olasılığı olan dört tane bulaşıcı hastalığın testinin yapması lazım. Yani anneden bir miktar kan alınıp o testlerin yapılması lazım. Kadın doğum uzmanı annenin sağlığını, anne karnındaki bebeğin sağlığını kontrol edip herhangi bir olumsuzluk olmadığına karar verecek.
